اسناد تاریخی 
حاکمان و رسانه‌های منتقد: روایت «ایران ما»
از پی اشغال ایران توسط سپاهیان شوروی و بریتانیا در شهریور ۱۳۲۰ و برکناری رضاشاه پهلوی، دوران تازه‌ای در زندگی سیاسی ایران آغاز شد که با افت‌وخیزی تا کودتای مرداد ۱۳۲۸ ادامه یافت. با پایان انسداد سیاسی که در ده سال پایانی حکومت رضاشاه عمق و گسترش روزافزونی یافته بود، احزاب و گروه‌های سیاسی با گرایش‌های چپ و راست به میدان سیاست‌ورزی آمدند. از جمله مهم‌ترین این احزاب، حزب توده ایران بود که در مهرماه ۱۳۲۰ تشکیل شد و حزب ایران که دو سال بعد در ۱۳۲۲ بر پا شد. این حزب‌ها برای نشر آرا و عقایدشان رشته روزنامه‌ها و مجله‌هایی را منتشر می‌کردند که گاه به دلیل انتقادهای تندشان از حکومت برای مدتی توقیف می‌شدند. در این حال، با تکیه به شگردهای قانونی، نشریه‌های دیگری با نامی دیگر جای‌گزین روزنامه یا مجله‌ی توقیف‌شده می‌شد….
معمای مثله‌شدگی «بشردوستان ژنده‌پوش» / محمد مالجو
در تلاش برای پرتوافکنی بر معمای مثله‌شدگیِ اثری کم‌نظیر سندهایی عمدتاً فرامتنی برگرفته از دهلیزهای تاریک تاریخ هفتادساله‌ی گذشته‌مان عرضه خواهم کرد که برخی زوایای تاکنون ناپیدای تاریخچه‌ی نشرِ روایت فارسیِ «بشردوستان ژنده‌پوش» را نیز روشن می‌کنند. بااین‌حال … هدف اصلی‌ام به‌تمامی متفاوت است. روایتی فارسی که ما از «بشردوستان ژنده‌پوش» در اختیار داشته‌ایم آینه‌ای است از برخی تقلیل‌گرایی‌ها از اندیشه‌های سوسیالیستی در ذهن و زبان و روان ما، تقلیل‌گرایی‌هایی که به این یا آن شکل کماکان در روایت‌های ما از سوسیالیسم غلبه دارد … خواهم کوشید چنین تقلیل‌گرایی‌هایی را نیز در آینه‌ی روایت فارسیِ «بشردوستان ژنده‌پوش» اجمالاً صورت‌بندی کنم.
مرام‌نامه‌ی فرقه‌ی سوسیالیست ایران
وقوع انقلاب سوسیالیستی در روسیه در اکتبر سال ۱۹۱۷ (۱۲۹۶ خورشیدی)، شکل جدیدی به آرایش نیروهای سیاسی در ایران بخشید. … تأسیس فرقه‌ی سوسیالیست ایران به رهبری سلیمان میرزا اسکندری، درچنین مقطعی اعلام شد. این حزب جزوه‌ای ۱۲ صفحه‌ای با عنوان مرام‌نامه‌ی فرقه‌ی سوسیالیست ایران منتشر کرد. تصویر این جزوه که برای نخستین بار منتشر می‌شود در سند پیوست قابل مشاهده است.
دیدگاه‌های من / میرسعید سلطان گالیف / ترجمه‌ی عطا محامدتبریز
/ به مناسبت یک‌صدمین سالگرد انقلاب اکتبر 1917 / آخرین انقلاب روسیه این نکته را بر ما عیان کرد که بعد از این هر طبقه‌ای در روسیه حاکمیت را فراچنگ آورد بازهم نخواهد توانست آن شکوه و آن قدرت سابق را به این ملک بازگرداند. روسیه به‌عنوان کشوری که از چندین ملیت متشکل شده، نمی‌تواند از این آینده‌ی محتوم خود بگریزد، آینده‌ای که در آن روسیه به چندین کشور دیگر تقسیم شده است. نتیجه یکی از دو شق زیر خواهد بود: یا روسیه تقسیم خواهد شد و هر بخش برای خود دولتی ملی پدید خواهد آورد یا این‌که حاکمیت روس از روسیه رخت خواهد بست و جای آن حاکمیتی ائتلافی از تمام ملت‌ها بر اریکه خواهد نشست. به بیان دیگر به جای دیکتاتوری روس‌ها بر سایر ملت‌ها ما شاهد حکمرانی دیگر ملت‌ها بر روس‌ها خواهیم بود.
دیدگاه مائو درباره‌ی استالین و کمینترن / ترجمه‌ی مهدی گنجوی
برای اولین بار سندی از مرکز مخزن اسناد مدرن منتشر می‌شود که شامل رونوشت کامل مکالمه‌ای است که پی اف یودین، سفیر شوروی در چین، با مائوتسه دون در ۳۱ مارچ ۱۹۵۶ داشته است. رونوشتی که در پی می‌آید قابل توجه است چرا که این اولین باری بوده است که یک نماینده‌ی رسمی مسکو بایستی با اصلی‌ترین جنبه‌های رویکرد انتقادی چین به سیاستی که کمینترن و استالین بین دهه‌ی ۱۹۲۰ و دهه‌ی ۱۹۵۰ درباره‌ی چین اتخاذ کردند مواجه می‌شد.
