نقد اقتصاد سیاسی

افسانه‌ی استثنابودن خاورمیانه! / مجتبی مهدوی

(0)
04/06/2023 • مقاله

بحران جنبش‌های اجتماعی دموکراتیک معاصر، استمرار اقتدارگرایی، و سیاست خشونت‌آمیز مذهبی و سکولار در منطقه با نقد و رویکردی پسااستعماری/استعمارزدایی بهتر قابل‌تبیین است. این رویکرد، سادگی مفروضات غیرتاریخی گفتمان شرق‌شناسانه‌ی استثنا بودن فرهنگی را آشکار می‌کند.

جهان »

جنگ سرد نوین علیه چین / جان بلامی‌فاستر / ترجمه‌ی بیژن رحمانی

(0)

جهان از جنگ سرد جان سالم به در بُرد. بر ما پوشیده است که از جنگ سرد جدید هم خواهد رَست یا خیر. انسان قرن بیست‌ویکمی در هرکجای این کره‌ی خاکی که باشد، اکنون با انتخابی گریزناپذیر مواجه است: «انقلاب یا تباهی».

فرهنگ و جامعه »

چرا شکنجه و اعدام؟ / ی. کهن

(1)

چرا قیام وسیع توده‌ای سال ۱۳۵۷ نقطه‌ی پایانی بر چرخه‌ی شوم شکنجه، زندان و اعدام نگذاشت؟ چرا بخش وسیع کسانی که برای استقرار آزادی، برابری‌ و عدالت ا‌جتماعی به‌پا خاسته بودند، از احکامِ‌ِ مرگ دستگیرشدگانِ روزها و ماه‌های نخستین قیام دفاع کردند؟ چرا آنان به جرگه‌ی خون‌خواهان پیوستند، خون را با خون شستند و از باستیل‌های تصرف شده‌ای که از اُسرا و زندانیان انباشته می‌شد، حمایت کردند؟ چرا با روبسپیرها و سن‌ژوست‌ها هم‌صدا شدند تا باردیگر گیوتین بر گردن‌ها فرود آید؟ چرا هم‌گام با مرگ‌آفرینان، طنابِ دار به‌دست، به‌دنبال گردن‌های تازه گشتند؟

نما »

قیام ژینا و بدیل دموکراتیک سراسری / فرزانه باوفا و مراد روحی

(1)

در متن کنونی، نسبت کوردستان و جنبش سراسری را بررسی خواهیم کرد و توضیح می‌دهیم که چرا و چگونه دلالت‌های سیاسی «کوردستان» از خطوط استانی و ملیِ شناخته شده فراتر رفته است و ظرفیت آن را دارد که به یک «ضدهژمونی» در سراسر ایران تبدیل شود. این ضدهژمونی می‌تواند شرایط گفتمانی و عملیاتی لازم را برای پس زدن ناسیونالیسم تمامیت خواه، اقتدارطلبی، مرکزگرایی، مردسالاری و استعمار داخلی در سراسر ایران فراهم آورد.

مباحثات بدیل »

چپ آینده: سرخ، سبز و جمهوری‌خواه / استوارت وایت / ترجمه‌ی آتنا کامل و ایمان واقفی

(0)

می‌دانیم که رویکرد چپ باید سرخ و سبز باشد؛ سرخ باید باشد از آن حیث که تعهد و تأکید تاریخی خود بر مسئله‌ی برابریِ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را دربرگیرد. سبز باید باشد از آن جهت که بی هیچ لکنتی پای موانع پایداری محیط‌زیستی را به میان کشد. پرسش مناقشه‌برانگیز اما این است که چپِ آینده آیا باید جمهوری‌خواه هم باشد؟

نقد / بازتاب »

سواری ناهموار بر ترک دو اسب بالدار! / خسرو پارسا

(4)

در کشاکش ائتلاف‌ها و منشورها:
ائتلاف کوتاه‌مدت حول رضا پهلوی منحل شد. جمعی که ازجمله برای بهره‌برداری فرصت‌طلبانه از خیزش اخیر در ایران به‌وجود آمده بود به سرنوشت محتوم خود گرفتار شد. در چندوچون این مسئله به‌قدر کافی نوشته و گفته شده است. ما نه می‌خواهیم مطالب را تکرار ونه از آن‌ها بهره‌برداری کنیم. به جزئیاتِ جریاناتِ آنها هم وارد نیستیم، و زدوبندهای پنهانی و آشکار این جمع دست‌‌راستی را هم بیش از آنچه در رسانه‌ها آمده است نمی‌شناسیم و برای‌مان اهمیت چندانی هم ندارد. با این‌همه، درس‌هایی که این پدیده می‌دهد می‌تواند برای ما مفید باشد.

زنان »

اخلاق فمینیستی: فرجام «فمینیسم اسلامی» و خیزش «زن، زندگی، آزادی» / هایده مغیثی و شهرزاد مجاب

این نوشته دعوتی است برای فاصله گرفتن از فضای هیجانی و سرشار از انرژیِ سیاسی سازمان‌نیافته و واکنش‌های عاطفی‌ای که جنبش «زن، زندگی، آزادی» تولید کرده، و مرور تجربیات گذشته‌ی تلاشگران حقوق زن در دوران پس ازانقلاب، با امید تکرار نشدن اشتباهات و ناکامی‌های گذشته. در این راستا، لازم دیدیم که پاره‌ای از اختلاف‌های بینشی در مطالعات فمینیستی ایران را که در چند دهه‌ی گذشته به‌ویژه در خارج از کشور بازتاب داشته مرور کنیم.

اندیشه »

بیت‌کوین چه‌طور پول است؟ / اُله بیا / ترجمه‌ی خسرو آقایی

(0)

بیت‌کوین یک سیستم پرداخت الکترونیکی همتا-به-همتا است که همچون یک ارز مستقل عمل می‌کند. مقاله‌ی حاضر کنکاشی است فلسفی در خصوص سرشت هستی‌شناختی بیت‌کوین. در این مقاله با استفاده از سه‌گانه هستی‌شناختی اسلاوُی ژیژک، واقعی، نمادین و خیالی، سه نظریه‌ی سنخ-آرمانی پول را از یکدیگر تمیز می‌دهیم: نظریه‌ی کالایی، نظریه‌ی حکمی، و نظریه‌ی اعتباری. با مقایسه‌ی بیت‌کوین با هر یک از این سنخ‌های آرمانی، سرشت این ارز را مورد تحلیل قرار می‌دهیم.

طبیعت و محیط زیست »

بیگانگی و کار حیوانات / عمر باچور

(0)

این مقاله تلاش می‌کند با ارائه‌ی یک الگوی «تطبیقی» و نه «انسان‌گرا» از کار بیگانه‌شده‌ی حیوانات، امکان بهره بردن از ابعاد اجتماعی و سیاسیِ غنیِ نقد بیگانگی را در عین اجتناب از دشواری‌های همراه آن فراهم کند.