برچسب: احمد سیف
فرودستان و فرادستان در بلغارستان / احمد سیف
بررسی توزیع درآمد در بلغارستان از این نظر جالب است که دو دوره‌ی مختلف را دربر می‌گیرد. یعنی از سال 1980 تا 1989 که هنوز نظام اقتصادی پیشین برقرار است با دوران پس از فروپاشی سرمایه‌داری دولتی در این کشور.
فرودستان و فرادستان در لهستان / احمد سیف
در این یادداشت به بررسی تحولات درآمدی در دو دوره خواهم پرداخت. اول، از 1980 تا 1989 که دوره‌ی سرمایه‌داری دولتی است و بعد که سرمایه‌داری دولتی با الگوی متفاوتی جایگزین می‌شود.
موریس داب: اقتصاددانی کم‌تر شناخته‌شده / احمد سیف
موریس داب احتمالاً صاحب‌نام‌ترین اقتصاددان مارکسیست بریتانیا بود که در سال 1900 به دنیا آمد، در دانشگاه کمبریج درس خواند و تا زمان مرگ در سال 1976 در همان دانشگاه به تدریس و پژوهش پرداخت. حوزه‌ی اساسی پژوهش داب درباره‌ی تاریخ تحول عقاید اقتصادی بود که با درک همه‌جانبه‌ای از مقوله‌های اقتصاد سیاسی به روایت کلاسیک‌ها توأم شده بود. یکی از عمده‌ترین قابلیت‌های داب این بود که به تجربه‌ی زندگی می‌توانست پیچیده‌ترین مقوله‌های نظری را به ساده‌ترین بیان ممکن به نحوی که برای همگان قابل درک باشد توضیح بدهد بدون این که از پیچیدگی مقوله‌ها هزینه کند.
مسأله‌ی تاریخی آب و آبیاری در ایران / احمد سیف
این یک واقعیت تاریخی است که یکی از عوامل مهم که بر توسعه‌ی کشاورزی در ایران تأثیر بسیار داشته عدم‌کفایت عرضه‌ی آب در ایران است و به همین خاطر از زمان‌های خیلی دور، تهیه و تدارک نظام‌های آبیاری نه‌فقط پیش‌شرط توسعه و تکامل کشاورزی بود بلکه به بیانی حتی پیش‌شرط زندگی اسکان‌یافته در اغلب ایالت‌های ایران بود.
فرودستان و فرادستان در امریکا / احمد سیف
با همه‌ی وعده‌ها و پس از دو جنگ جهانی و ادعای «سروری» بر اقتصاد جهان، امریکا در سال 2021 به جایی رسیده است که در سال 1913 بود یعنی یک‌درصدی‌هایش از هر 5 دلار در اقتصاد یک دلار را به جیب می‌زنند و سهم 50 درصدی‌هایش به حدود یک دلار از هر ده دلار رسید و نسبت درآمدی – یعنی متوسط درآمد یک‌درصدی‌ها در مقایسه با متوسط درآمد 50 درصدی‌ها به همان میزان 70 برابر که در 1913 وجود داشت، رجعت کرد.
فرودستان و فرادستان در ترکیه / احمد سیف
روایت توزیع درآمد در ترکیه در واقع شبیه توزیع درآمد در دیگر کشورهاست. از سویی شاهد انباشت درآمد در میان یک درصدی‌ها هستیم و از سوی دیگر، 50 درصد پایینی جامعه با وضعیت درآمدی نامشخص‌تری روبرو هستند. برخلاف دیگر یادداشت‌ها، در این‌جا سخن را با مقایسه‌ی متوسط درآمد 50 درصدی‌های پایین و بالای جامعه آغاز می‌کنم.
فرودستان و فرادستان در تونس / احمد سیف
در میان این 51 کشور وضعیت در تونس با همه‌ی کشورها تفاوت دارد. یعنی تا جایی که براساس داده‌های آماری می‌توان قضاوت کرد وضعیت توزیع درآمد دراین کشور در مقایسه با سال 1980 بهبود یافته است. اگرچه، ممکن است میزان بهبود چشمگیر نبوده باشد ولی واقعیت بهبود قابل کتمان کردن نیست.
توزیع درآمد در ایران پس از انقلاب / احمد سیف
اگرچه ایران تنها کشوری نیست که تولید ناخالص داخلی‌اش در 1399 در مقایسه با سال 1386 کاهش یافته، ولی کشوری است که در میان 51 کشور کم‌ترین میزان رشد را از سال 1358 تا 1399 داشته و درضمن میزان سقوط اقتصادی از سال 1386 به بعد از تمام کشورهایی که رشد منفی داشته‌اند، بسیار بیش‌تر بوده است.
فرودستان و فرادستان در چین / احمد سیف
رشد اقتصادی قابل‌توجه در چین رشد فراگیرنده نبوده است چون در حالی که سهم 10درصدی بالایی از درآمد ملی در سال 2021 به نسبت سال 1978 که درواقع سال شروع رفرم‌های اقتصادی در چین است، با تقریباً 50 درصد افزایش از کم‌تر از 28 درصد درآمد به 42 درصد از درآمد ملی در سال 2021 رسید. برعکس، سهم 90 درصد بعدی جامعه که در سال 1978 معادل، 72درصد درآمد ملی بود با حدود 24 درصد کاهش به 58 درصد رسید.
فرودستان و فرادستان در روسیه / احمد سیف
در سال‌های «سوسیالیسم واقعاً موجود»، متوسط درآمد یک‌درصدی‌ها بین 4 تا 8 برابر متوسط درآمد 90 درصد پایین جمعیت بود، ولی در سال‌های دهه‌ی 90 قرن گذشته این نسبت روند افزایشی سریعی می‌گیرد و در سال 2000 بیش از 43 برابر می‌شود.
فرودستان و فرادستان (بخش یکم: شیلی) / احمد سیف
طی چهار دهه‌ی گذشته چه برسر اقتصاد جهان رفته است که فرودستان در هر گوشه‌ای از جهان سر به اعتراض برداشته‌اند. طی این سلسله یادداشت‌ها براساس آمارها و شاخص‌های رسمی نشان داده می‌شود که چه‌گونه ساختارها و سیاست‌های چهار دهه‌ی گذشته برخلاف آن‌چه وعده کرده بودند در همه جای جهان منجر به وخیم‌تر شدن وضعیت درآمدی و معیشتی اکثریت مردم شده و چرا جهان قطبی‌شده‌ی امروز آبستن تحولات مهمی است.
ایران و سرمایه‌داری مافیایی (3): نمونه‌ی حسن رعیت / احمد سیف
حسن رعیت، در مرداد 1398 بازداشت شد ولی محاکمه‌اش در 22 فروردین 1400 آغاز شد. وی متولد 1351 است و بخشی از اتهامات او به این قرار است: مشارکت در اخلال عمده در نظام پولی و ارزی کشور از طریق اخذ مبالغ کلان ارزی و ریالی با تقلب از بانک‌ها معادل ۴۰۰ میلیون دلار و بیش از ۵ هزار میلیارد ریال که گوشه‌هایی از آن را بررسی خواهیم کرد.
نقد اقتصاد سیاسی 