مقاله
چرا طبقهی کارگر؟ / ویوک چیبر / ترجمهی خسرو صادقی بروجنی
(1)بهمناسبت اول ماه مه، روز جهانی کارگر:
قدرتِ کسب امتیازات واقعی از سرمایه است که به طبقهی کارگر برای استراتژی سیاسی اهمیت بسیار میبخشد. البته، این واقعیت که کارگران هم اکثریت را در هر جامعهی سرمایهداری تشکیل میدهند و هم بهطور نظاممند مورد استثمار قرار میگیرند، موقعیت آنها را مبرمتر میکند. ترکیب الزام اخلاقی و نیروی استراتژیک چیزی است که طبقهی کارگر را در کانون سیاست سوسیالیستی قرار میدهد.
اندیشههای سیاسی – اقتصادی چهگوارا / کامران نیری
سوسیالیسم گوارا عمیقاً انسانی بود. ادای سهم نظری او به دو جهت شاید در جنبش سوسیالیستی بینظیر باشد. اول گوارا چون مارکس سوسیالیسم را با رهایی انسان از بیگانگی تعریف کرد و گذار به سوسیالیسم را با فرایند زوال بیگانگی محک زد. دوم گوارا برخلاف مارکس یا حداقل خوانش معمول از مارکس سوسیالیسم را نه با جامعهی فراوانی مادیات بلکه با توسعهی ظرفیتها و غنای درونی انسان مترادف میدانست.
رویارویی نظامی برندهای در میان فلسطینیها ندارد / گفتوگوی هایده مغیثی و مصطفی عبدالمجید حمدان
دیدار و گفتوگو با دبیرکل پیشین حزب کمونیست فلسطین، در محل زندگی وی در روستایی نزدیکی رامالله. با گذشت حدود دو دهه از این گفتوگو هشدارهای عبدالمجید حمدان نادیده گرفته شد. از سویی، اسراییل موفق شد فلسطینیها را به درگیری نظامی بکشاند و از سوی دیگر نیروهای مترقی و چپ فلسطینی خطی مستقل از نیروهای قدرتمند بنیادگرا دنبال نکردند. اهمیت این گفتوگو در شنیدن این صدا از درون فلسطین و از سوی یکی از مبارزان کارکشتهی چپ فلسطینی است.
«عریان ز چیست پیکرت ای مادر عزیز» / محمد جوانمرد
چطور تمثیلهای مکانی و موقعیتمند در عصر مشروطه، برآمده از جایگاههای حاشیهای میدانهای ادبی و سیاسی (مشخصاً از جبههی تجدد و از کسانی مثل تقی رفعت، شمس کسمایی، و بعدتر نیما)، در برابر تمثیلهای درزمانی، ذاتگرا و خلوصگرای «مادر-وطن» و «خانه-پدر-وطن» قرار میگیرند، و تخیلی همزمانی، مبتنی بر درک همسرنوشتی، با وجوهی فراملی و رو به سوی آینده از «وطن» و «ملت» ارائه میکنند. تمثیلهایی که بار عاطفیِ حول فضای کاری جمعی و کمتر حصارکشیشده و رازآمیز را به «وطن» منتقل میکنند.
دههی بیرمق اقتصاد جهانی / مایکل رابرتز
مدیر عامل صندوق بینالمللی پول، نحوهی نگاه صندوق بینالمللی پول به اقتصاد جهان در سال 2024 و سالهای آتی این سومین دههی قرن بیستویکم را تشریح کرده است. تحلیل او نگرانکننده است و این سالها را «دههی کمرمق و نومیدکننده» میداند. در واقع، بهگفتهی او «بدون اصلاح روند، ما … بهسمت سالهای کمرمق دههی 20 میرویم.»
یازده تز دربارهی موسیقی / پل بِرکِت / ترجمهی امیر گرایشنژاد
از نظرگاه توسعهی انسان، موسیقی (تا حد زیادی مانند شعر) راهی اساسی برای بیان فردی و جمعی عواطف شخصی و سیاسی مردم، ازجمله آنانی در میان ماست که بهوسیلهی ساختارهای مسلط قدرت بهحاشیه رانده شده، سرکوب شده یا نادیده گرفته شدهاند. از منظر مبارزه علیه سرمایهداری، آفرینش و اجرای موسیقی، شیوهای است مطلقاً ضروری برای بسطدادن و اعتبار بخشیدن به ظرفیتهای خلاقهی بیانی مردم، در فرهنگ سرمایهدارانهی شرکتی غالب و در برابر آن.
از نوجمهوریخواهی تا جمهوریخواهی سوسیالیستی / آندرئاس مولر و بنیامین مَدسِن / ترجمهی فرناز شجاعی و سینا باستانی
این مقاله به جمهوریخواهی سوسیالیستی میپردازد که دلمشغول گسترش آزادی از سپهر سیاسی به سپهر اقتصادی است. نخست دربارهی گذار از نوجمهوریخواهی به جمهوریخواهی سوسیالیستی بحث میکنیم. دوم جمهوریخواهی سوسیالیستی آنتونیو گرامشی را بازسازی میکنیم. استدلالمان این است که گرامشی واژگان جمهوریخواهانه دربارهی بندگی را برای توصیف فضای کار سرمایهدارانه بهکار بست و شوراهای کارگران را بهمثابهی اشکال جمهوری تحلیل کرد، اشکالی که خودگردانی مردم در سپهر اقتصادی را میسر میکند.
«دیالکتیک مفهوم» در نزد مارکس و هگل / علی رها
تاریخ نام مارکس و هگل را به یکدیگر پیوند زده است: «منطق» هگل با وساطت «کاپیتال» مارکس، و «کاپیتال» با وساطت «منطق» قابلفهم است؛ یعنی آنها میانجی یکدیگرند. این دو اندیشمند بزرگ در مقاطع بحرانی و تعیین کننده، «زمان زایش تاریخ»، دایماً بر روی صحنهی تاریخ ظاهر میشوند.
آیا بلوکی تاریخی شکل خواهد گرفت؟ / کوهیار گُردی
یادداشتی در نقد مقالهی «رویکرد گرامشیایی به ضعف انقلابی در خیزشهای بهار عربی»:
_____________
وضعیتی که این یادداشت درموردش میگوید نه دربارهی وضعیت اصلاحی و نه مرحلهی ساختن و پرداختن ایدهها و آرمانهای سیاسی، بلکه در خصوص وضعیت پیشافروپاشی است.
دیوید هاروی علیه انقلاب / خورخه مارتین / ترجمهی خسرو صادقی بروجنی
دربارهی ایدههای هاروی نکات انتقادی زیادی وجود دارد که میتوان بیان کرد. برای مثال، تئوری «انباشت از طریق سلب مالکیت» او هم از منظر نظری و هم در نتیجهگیریهای عملی، ایرادات زیادی دارد. سخنرانیهای او دربارهی «سرمایه» عموماً مقدمهای مناسب و اساسی اما حاوی برخی اشتباهات جدی است. با اینحال، در این مقاله، من فقط بر اظهارات او علیه انقلاب تمرکز میکنم، زیرا فکر نمیکنم این دیدگاه را پیشتر به این صراحت مطرح کرده باشد، و همچنین به این دلیل که نظرات او مشکل مشترک دانشگاهیان و همچنین اصلاحطلبان را نشان میدهد.
جنگ که نه شاعر میشناسد، نه کودک و نه هیچ / پدرام رمضانی
یادداشتی بر فیلم «دایرهی کامل» ساختهی ادمیر کِنُویچ
_____________
در این بین شبهای پرتشویش در زیرزمینهای آپارتمانها، مردمانی پناهگرفته و درمانده را شاهدیم که مظلومانه در عمقی از جهالت به امید نجاتی از جبههی غرب موجهای رادیو را بالا و پایین میکنند. تو گویی معجزهای در راه است و کلید طلایی آن در جیب ناتو و همقطارانش است.
بهنام صلح و عدالت / یوجین دِبز / ترجمهی نیما عمادی
در تمام تاریخ جنگها بهپا شدهاند تا تسخیر کنند و به یغما ببرند. در قرون وسطی زمانی که اربابان فئودال در کاخهای خود که برج و بارویِ آن هنوز در کنار رودخانه راین دیده میشود سکنی داشتند تصمیم گرفتند قلمرو خود را گسترش دهند و قدرت، اعتبار و ثروت خود را افزایش دهند، بر علیه یکدیگر اعلان جنگ کردند. اما خودِ آنها مانند اربابان فئودال مدرن و نجیبزادههای وال استریت به میدان جنگ نرفتند. تمام جنگها را نجیب زادههای فئودال قرون وسطی، نیاکان اقتصادی سرمایهداران زمانهی ما آغاز کردهاند و رعایای بینوا در آن نبرد کردهاند.