برچسب: حسن مرتضوی
بازخوانی نخستین فصل «سرمایه» / حسن مرتضوی
سه چارچوب مفهومی عمده یعنی سه سنت فكری و سیاسی الهام‌بخش ماركس در تحلیلی هستند كه وی در كتاب سرمایه مطرح كرده است:[1] این سه منبع عبارتند از اقتصاد سیاسی كلاسیك یعنی اقتصاد سیاسی قرن هفدهم تا اواسط قرن نوزدهم. این اقتصاد عمدتاً انگلیسی است و به اندیشمندانی مانند ویلیام پتی، لاك، هابز، و هیوم… ادامهٔ مطلب ›
سرمایه و جهش غیرسرمایه‌داری / فروغ اسدپور
/ نگاهی به کتاب مارکس متأخر و راه روسی / کتاب«مارکس متأخر و راه روسی»(1) با عنوان فرعی «مارکس وجوامع پیرامونی سرمایه‌داری» ازسه مقاله‌ی اصلی به ترتیب به قلم تئودورشانین، هاروکیوادا، درکسایر و فیلیپ کوریگان، و مجموعهی پیشنویسهای سال 1881 مارکس دربارهی روسیه و کمونهای روستایی‌اش، معرفی سنت انقلابی روسیه، وسرانجام نوشتهی کوتاهی از کوین آندرسن… ادامهٔ مطلب ›
چرا درك ماركس را از فرارفتن از تولید ارزش كندوكاو می‌كنیم؟ چرا اكنون؟ / پیتر هیودیس / ترجمه حسن مرتضوی و فریدا آفاری
موضوع و هدف این پژوهش: دو دهه پس از فروپاشی كمونیسم دولت‌سالار در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و اروپای شرقی، كه بسیاری ادعا كردند آثار ماركس را به زباله‌دان تاریخ انداخته، حال و هوای جدیدی پدید آمده كه در آن اندیشه‌های او دستخوش بحث و بررسی تازه‌ای شده است. این تغییر تاحدی ناشی از پدیده‌ی… ادامهٔ مطلب ›
واپسین نوشته‌های ماركس/ حسن مرتضوی
/ دربارهی جوامع غیرغربی و پیشاسرمایه‌داری / ماركس پس از شكست كمون پاریس در 1871 بار دیگر به شكل‌هایی از مقاومت خارج از اروپای غربی و آمریكای شمالی توجه كرد. گفته می‌شود كه علت توجه ماركس به جوامع دهقانی غیرغربی عدم موفقیت كمون در گسترش جنبش انقلابی به روستا بود. سه رشته مطلب در نوشته‌های… ادامهٔ مطلب ›
از گروندریسه تا سرمایه / حسن مرتضوی
/ درونمایه‌های چندراستایی / پروژه‌ی اصلی ماركس نقد اقتصاد سیاسی بود. اگر بحث‌هایی كه دربارهی جوامع غیرغربی، ناسیونالیسم و نژاد و قومیت مطرح كردم به كتاب‌های اصلی این پروژه راه نمی‌یافت آن‌ها را می‌شد فقط موضوعات فرعی دانست و بی‌اهمیت. اما با بررسی این آثار می‌توانیم متوجه بشویم كه موضع ماركس نسبت به جوامع غیرغربی… ادامهٔ مطلب ›
ماركس، جنگ داخلی آمریكا و رهایی ایرلند / حسن مرتضوی
پس از كشف آمریكا در سال 1492 موج مهاجرت اروپایی‌ها به آمریكا آغاز شد، از جمله مهاجران بریتانیایی كه در نقاط مختلفی در این قاره سكنی گزیدند. قسمت بزرگی از سرزمین‌های شرقی قاره‌ی آمریکا مستعمره‌‌ی بریتانیا بود و تجار بریتانیایی با استفاده از نیروی کار رایگان بردگان نظام تجاری پرسودی را ایجاد کردند. دولت بریتانیا برای تأمین مخارج… ادامهٔ مطلب ›
رابطه‌ی رهایی ملی با انقلاب / حسن مرتضوی
/ نگاهی تاریخی به مورد روسیه و لهستان / دوره‌ی مهمی در تاریخ اروپا ــ چه غرب و چه شرق ــ وجود دارد كه طی آن حكومت‌های استبدادی بر بخش اعظم اروپا حاكم شدند. این دوره‌ی تاریخی از لحاظ زمانی كم‌و‌بیش از اواخر فئودالیسم تا ظهور و گسترش سرمایه‌داری در اروپا یعنی تقریباً از سده‌ی… ادامهٔ مطلب ›
ماركس و جوامع غیرغربی، ناسیونالیسم، نژاد و قومیت / حسن مرتضوی
در مقالاتی كه به ترتیب انتشار خواهد یافت به موضوعی می‌پردازم كه هم در سنت پژوهش‌های ماركسیستی توجه چندانی به آن نشده و هم از دیدگاه منتقدان آن ویژگی بارز و ثابت ماركسیسم تلقی می‌شود.[1] به نظر بسیاری از ماركسیست‌ها ماركس فیلسوف و نظریه‌پرداز سرمایه‌داری مدرن (به مفهوم قرن نوزدهمی) است كه كشف قوانین حاكم… ادامهٔ مطلب ›
دربارهی جلد دوم سرمايه / ایزومی اومارا ترجمه‌ی حسن مرتضوی
اشاره‌ی مترجم: پس از مرگ مارکس و انگلس، نخستین تلاش برای انتشار آثار کامل آن‌ها با عنوان Marx-Engels-Gesamtusgaube- MEGA در اتحاد شوروی در دهه‌ی 1920 انجام شد. اما در آغاز دهه‌ی 1930 تصفیه‌های استالینیستی موجب توقف کار بر این ویراست شد و از مجموعهی 40 جلدی که در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود تنها 11 جلد… ادامهٔ مطلب ›
نگاهی به افزوده‌های مارکس بر چاپ فرانسوی «سرمایه» / فریدا آفاری
با در نظر گرفتن اهمیتی که مارکس برای چاپ فرانسوی کتاب سرمایه (1872-1875) قائل بود، ترجمه‌ی جدید حسن مرتضوی از کتاب سرمایه، افزوده های مارکس بر چاپ فرانسوی را در حاشیه‌ی هر صفحه منتشر کرده است. او با انجام این کار به خواننده این امکان را داده تا ویراست نهایی مارکس را با ویراست نهایی… ادامهٔ مطلب ›
مارکسِ نویسنده و ویراستارش انگلس / رگینا روث / ترجمه‌ی حسن مرتضوی
دیدگاه‌های متفاوت دربارهی جلد سوم سرمایه کنفرانس «مارکسیسم سال 2000» با هدف کندوکار در بینش‌های جدید دربارهی ماهیّت جامعه، اقتصاد و سیاست، با بررسی دیدگاه‌های مارکسی و مارکسیستی دربارهی این موضوعات برگزار شد. در این مقاله، مایلم به مارکس و تحولات نظرات او در سراسر زندگیش بازگردم. آغازگاه عالی برای چنین مطالعه‌ای ویراست کامل آثارش… ادامهٔ مطلب ›
نقد اقتصاد سیاسی 