برچسب: سمیر امین
این بحرانِ سرمایه‌داری، ساختاری است / گفت‌وگو با سمیر امین / ترجمه‌ی کمال اطهاری
گفت‌وگوی حاضر که آخرین مصاحبه با سمیر امین است در یازدهم ماه مه 2018 در نشریه‌ی هندی Frontline منتشر شد.
جهانی‌شدن چیز جدیدی نیست. بلکه بُعدی کهن و مهم از سرمایه‌داری است. این را هندی‌ها بهتر از هرکس دیگری می‌دانند. انگستان در آغاز قرن هجدهم هند را فتح و مستعمره کرد که تا قرن بیستم پایید. این نیز جهانی‌شدن بود. نه آن جهانی‌شدنی که شما می‌خواستید، اما شما را به نظام جهانی سرمایه‌داری پیوند زد. استعمار، شکلی از جهانی‌شدن بود. اما مردم هند علیه آن شوریدند و استقلال خود را پس گرفتند، هرچند رهبری آن رهبری انقلابی سوسیالیستی نبود، و تحت رهبری ملی-مردمیِ گاندی و نهرو به انجام رسید. حزب کنگره که در پایان قرن نوزدهم تاسیس شد، فعالیت خود را در قرن بیستم بسط داد تا آن که استقلال هند در سال 1947 به‌دست آمد، اما به دو قیمت: نخست، بخش مهمی از هند در شرق و غرب آن که اکنون پاکستان و بنگلادش گشته‌اند، از آن جدا شد. این جنایتِ استعمارگر بود. دوم، این بازپس‌گیری توسط بورژوازی هند، به رهبری حزب کنگره به انجام رسید که از حمایت گسترده‌ی مردم و از آن‌جمله طبقه‌ی کارگر برخوردار بود. پس از این استقلال در سال 1947، ما با الگوی جدیدی از جهانی‌شدن روبرو شدیم. الگویی از جهانی‌شدن که آن را میتوان جهانی‌شدنِ توافقی negotiated globalization نامید که برآیند کنفرانس باندونگ در سال 1955 بود. در این سال نمایندگان خلق‌های چین، هند، اندونزی و تعدادی کشورهای دیگر برای نخستین بار در اندونزی دیدار کردند. اندک سالی پس از استقلال هند، اندک سالی پس از ورود حزب کمونیست چین به پکن، همچنین اندک سالی پس از آن که اندونزی استقلالش را از هلند بازپس گرفت. بدین‌ترتیب الگوی جهانی‌شدن دیگری شکل گرفت. امروزه به‌طور معمول گفته می‌شود جهانی‌شدنِ پس از جنگ دوم جهانی دو قطبی، مرکب از ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی، و تجلی این دوگانگی سیاسی، جنگ سرد بین آنها بوده است. این برداشت از اساس نادرست است. جهانی‌شدنِ پس از جنگ دوم جهانی را، از سال 1945 تا 1980 یا 1990، من جهانی‌شدنِ توافقی نامیده‌ام که تنها بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی رخ نداد، بلکه طرفهای دیگری یا حداقل چهار گروه از شرکا هم داشت: یک، ائتلاف امپریالیستی ایالات متحده و اروپا، با همراهی ژاپن، استرالیا و کانادا. بی‌تردید دومین کنشگر اتحاد جماهیر شوروی با مؤتلفین خود در اروپای شرقی آن زمان بود. سومین کنشگر چین بود که هرچند به‌اصطلاح به اردوگاه سوسیالیسم تعلق داشت، اما خط مشی آن از سال 1950 به وضوح مستقل بود. شرکای دیگر کشورهایی بودند که در باندونگ حضور یافتند و جنبش عدم تعهد (NAM) را ساختند. این اردوگاه نه‌تنها کشورهای آسیایی، بلکه کشورهای تازه استقلال‌یافته‌ی آفریقایی در آن زمان را نیز دربرمی‌گرفت…
فروریزش سرمایه‌داری جهانی: برآمدن چپ رادیکال / سمیر امین / ترجمه‌ی کمال اطهاری
در دوره‌‌ای تعیین‌کننده از تاریخ به‌سر می‌بریم. تنها مشروعیت سرمایه‌داری در این است که زمینه‌ی گذار به سوسیالیسم را، به‌‌مثابه مرحله‌‌ای برتر در تمدن، فراهم آورده است. سرمایه‌داری اکنون نظامی منسوخ است که تداوم آن تنها به بربریت می‌‌انجامد. سرمایه‌داری شکل دیگری نخواهد داشت. اما مانند همیشه، برآیند جنگ تمدن‌ها مشخص نیست. شاید چپ رادیکال با به‌کارگیری دلاورانه‌ی ابتکاراتش بتواند به پیشرفت‌‌های انقلابی دست یابد، یا شاید ضد انقلاب پیروز شود. اما هیچ سازش پایداری از پس این پی‌‌آیندهای چالش بین آنها به‌وجود نخواهد آمد.استراتژی‌هایی که از چپ رادیکال نباشد، در واقع استراتژیک نیستند؛ تنها سازگارشدن روزبه‌روز با نوسانات نظامی در حال فروریزش‌اند.
یادی از سمیر امین / سعید رهنما
سمیر امین از سرشناس‌ترین نظریه‌پردازان توسعه‌ی اقتصادی و از نویسندگان برجسته‌ی سوسیالیست، ضد امپریالیست و ضد سرمایه‌داری بود، و سهم بزرگی در توضیح، تشریح و افشای سیاست‌ها‌ی مخرب امپریالیستی و سرمایه در جهان، به‌ویژه در کشورهای به اصطلاح «جهان سوم» داشت. در سال‌های اخیر نیز در سازمان‌دهی «فوروم‌های اجتماعی»، و تلاش برای ایجاد بین‌الملل جدیدی، به‌طور خستگی‌ناپذیری فعال بود.
سمیر امین 1931-2018
سمیر امین یکی از متفکران برجسته‌ی چپ روز دوشنبه (دوازدهم اوت 2018) در پاریس درگذشت. وی سوم سپتامبر 1931 از پدری مصری و مادری فرانسوی در قاهره زاده شد. کودکی و نوجوانی‌اش در شهر پورت‌سعید گذشت و در یک مدرسه‌ی فرانسه‌زبان درس خواند. از 1947 تا 1957 در پاریس دانشجو بود و دیپلم علوم سیاسی را در 1952 گرفت و بعد آمار و اقتصاد خواند. پس از ورود به پاریس امین به حزب کمونیست فرانسه پیوست ولی طولی نکشید که از مارکسیسم شوروی فاصله گرفت. در 1957 پایان‌نامه‌ی دکترایش را باراهنمایی فرانسوا پرو تحت عنوان اولیه‌ی «سرچشمه‌های عقب‌ماندگی: انباشت سرمایه در مقیاس جهانی» به پایان رساند. عنوان پایان‌نامه‌ی وی سپس به «پی‌آمدهای ساختاری ادغام بین‌المللی اقتصادی‌های پیشاسرمایه‌داری…» تغییر کرد.
پس از اتمام تحصیلات درپاریس به قاهره بازگشت و تا 1960 در «مؤسسه‌ی مدیریت اقتصادی» فعالیت می‌کرد. در 1960 به‌عنوان مشاور وزیر به مالی رفت و تا 1963 در این مقام باقی ماند. در 1963 انستیتو توسعه‌ی اقتصادی افریقا به او یک موقعیت پژوهشی داد که تا 1970 در این انستیتو باقی ماند. در طول این سال‌ها در دانشگاه‌های پواتیر در داکا (سنگال) و پاریس مقام استادی هم داشت. در 1970 او را به ریاست این انستیتو منصوب کردند که تا 1980 دراین مقام باقی ماند که در آن سال از این مقام کناره گرفت و از 1980 به عنوان رییس مجمع جهان سوم در داکا به کارهای پژوهشی خود ادامه داد.
رادیکالیسم سمیر امین در دهه‌های 1950 و 1960 شکل گرفته بود. در آن سال‌ها کسانی چون قوام نکرومه در غنا، جولیوس نایرره در تانزانیا و جمال عبدالناصر در مصر به قدرت رسیده بودند و جنبش‌های آزادی‌بخش در مستعمره‌ها از افریقای جنوبی تا الجزایر در جریان بود. در این سال‌ها افریقا با آن‌چه که بعدها با خرابکاری‌های صندوق بین‌المللی پول شد بسیار متفاوت بود و در این سال‌هاست که امین به‌عنوان یکی ازمنتقدان صاحب‌نام و سرشناس سرمایه‌داری موجود و امپراتوری شناخته می‌شود و دراین راستا از نقد اسلام سیاسی ـ به‌طور کلی هر استفاده‌ی سیاسی از مذهب ـ و مارکسیسم اروپا‌محور کوتاهی نکرد.
علیه هارت و نگری / سمیر امین / ترجمه صادق فلاح‌پور
/ انبوهه یا پرولتریزه‌شدن تعمیم‌یافته؟ / به نظر می‌رسد نخستین بار در اروپا،اسپینوزا، فیلسوف هلندی، اصطلاح انبوهه {multitude} را به کار برد؛ همان کسی که مایکل هارت و آنتونیو نگری آشکارا به او ارجاع می‌دهند. در آن زمان، این اصطلاح به «مردم عادی» {common people} اطلاق می‌شد، همان کسانی که در شهرهای نظام قدیم {Ancien… ادامهٔ مطلب ›
سمیر امین از مصر و ترکیه می‌گوید / ترجمه نوژن اعتضادالسلطنه
سمیر امین کارشناس کهنه‌کار برنامه‌های بی‌شمار توسعه‌ی اقتصادی برای کشورهای مختلف در جهان سرکوب‌شده در گفت‌وگو با روزنامه‌ی چپ‌گرای آیدین لیک ترکیه در مورد وضعیت کنونی مصر و راه‌حلی که می‌تواند به برون‌رفت آن کشور از بحران بینجامد نظراتش را بیان کرده است. یکی از موضوعات اصلی در این مصاحبه طرح پروژه‌ی جدیدی با… ادامهٔ مطلب ›
امانوئل والرشتاین و پایان سرمایه‌داری / پرویز صداقت
امانوئل والرشتاین، پایه‌گذار تحلیل‌های سیستمی ـ جهانی، در سال‌های اخیر دایماً تأکید کرده که سرمایه‌داری به پایان عمر تاریخی خود رسیده است. در این مقاله، نخست کوشش کرده‌ام عناصر و اجزای دستگاه فکری والرشتاین، یعنی تحلیل سیستمی ـ جهانی را بازگو و در ادامه چکیده‌ی استدلال او در مورد اتمام تاریخی عمر سرمایه‌داری طی چند… ادامهٔ مطلب ›
دیروز و فردای مصر / سمیر امین
سمیر امین در توضیح بسترهای انقلاب مصر در دو سال گذشته می‌گوید: «در آغاز لازم است بدانیم که براساس آماری که بانک جهانی منتشر کرده رشد درآمد واقعی سرانه در منطقه‌ی عربی در دهه‌های 1970 و 1980 صفر بود، در حالی که در قیاس با آن رشد در شرق آسیا هفت درصد، در جنوب آسیا… ادامهٔ مطلب ›
مصر: جنبش ادامه دارد / سمیر امین
سرمایه‌داری لیبرال، سرمایه‌داری رفاقتی و توسعه‌ی لمپنی سرمایه‌داری لیبرالی (یا نولیبرالی) که بدون راه‌حل‌های بدیل پیشنهاد و تحمیل شده، مبتنی بر هفت اصل است که تصور می‌شود برای تمامی جوامعِ دنیای جهانی‌شده ارزشمند است. 1. اقتصاد را باید شرکت‌های خصوصی اداره کنند به نحوی که همچون کارگزارانی که تحت درخواست‌های رقابت آزاد عمل می‌کنند،… ادامهٔ مطلب ›
جهان از نگاه جنوب / سمیر امین/ ترجمه‌ی بابک پاکزاد
گفت‌وگوی ایرنه لئون با سمیر امین مایلم در این مصاحبه روی سه پرسش مجزا اما مرتبط تمركز كنم: نگاه شما به جهان و امكانات تغییر آن، پیشنهاد سیاسی و نظری‌تان در زمینه‌ی فروریزی نظام سرمایه‌داری و گسست از آن، تحلیل‌تان از چارچوب جهانی، به ویژه از منظر آفریقا و خاورمیانه، چشم‌انداز شما از وضعیت جهان… ادامهٔ مطلب ›
نقد اقتصاد سیاسی 