نقد اقتصاد سیاسی

زنان rss

اخلاق فمینیستی: فرجام «فمینیسم اسلامی» و خیزش «زن، زندگی، آزادی» / هایده مغیثی و شهرزاد مجاب

(0)
17/05/2023

این نوشته دعوتی است برای فاصله گرفتن از فضای هیجانی و سرشار از انرژیِ سیاسی سازمان‌نیافته و واکنش‌های عاطفی‌ای که جنبش «زن، زندگی، آزادی» تولید کرده، و مرور تجربیات گذشته‌ی تلاشگران حقوق زن در دوران پس ازانقلاب، با امید تکرار نشدن اشتباهات و ناکامی‌های گذشته. در این راستا، لازم دیدیم که پاره‌ای از اختلاف‌های بینشی در مطالعات فمینیستی ایران را که در چند دهه‌ی گذشته به‌ویژه در خارج از کشور بازتاب داشته مرور کنیم.

زنان، به‌عنوان آخرین مستعمره / ماریا میس / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

برخی ممکن است بپرسند که آیا مفاهیمی همچون «کدبانوسازی»، «جهانی‌شدن» و «معاش» با یکدیگر مرتبط هستند؟ و این‌که آیا آن‌ها بعد از 35 سال هنوز هم حائز اهمیت هستند؟ چه‌گونه تأمل درباره‌ی معنای این مفاهیم نظری با پاسخ به پرسش‌هایی که زنان و مردان با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند مرتبط است؟

«فلورا تریستان»، پیشاهنگ پیوند جنبش کارگری و جنبش زنان / ی. کهن

در آستانه‌ی اول ماه مه، روز جهانی کارگر
_____________
فلورا تریستان یکی از زنانی بود که سرفصل نوینی را در جنبش زنان گشود. گفته ‌می‌شود که او نخستین کسی بود که تلفیقی از سوسیالیسم و فمینیسم به‌وجود آورد و از جدایی‌ناپذیری جنبش زنان و جنبش کارگری سخن گفت. او نه تنها ایده‌ی رهاییِ طبقه‌ی کارگر و رهایی زن را به‌هم گره زد، بلکه رهایی این دو را مشروط به تشکیل سازمان بین‌المللی کارگران کرد.

حجاب، همچون مسئله / آزاده شعبانی

این مقاله سه قسمت دارد که هر سه بخش بر محور سه پرسش می‌گردند: یکم، سیر تاریخی و تبارشناسی مسئله‌ی حجاب در ایران معاصر چگونه است؟ دوم، آیا حجاب را می‌توان به‌عنوان یکی از مصادیق هر سه سطح عدم به‌رسمیت‌شناسیِ اکسل هونت به شمار آورد؟ در راستای پاسخ‌گویی به این پرسش، نخست به تعریف به‌رسمیت‌شناسی نزد اکسل هونت پرداخته شده است و سپس با شرح سطوح سه‌گانه‌ی عدم به‌رسمیت‌شناسی، مسئله‌ی حجاب در هر یک از این سطوح بررسی می‌شود. در نهایت پرسش سوم این است که چه بدیلی می‌توان برای مسئله‌ی حجاب متصور شد؟

بدن‌های جنسیتی در خیابان / مرضیه بهرامی برومند

به‌مناسبت هشت مارس، روز جهانی زن:
از دیرباز تاکنون خیابان و فضای عمومی چه به شیوه‌های نمادین و چه به شکلی آشکار و مستقیم همواره حاوی محتوایی جنسیتی بوده است. محتوایی که می‌توان آن را حول محور «حذف» تفسیر کرد. یعنی حذف یا دست کم به حاشیه راندن هویت زنانه از فضای عمومی.

زنان کولبر: کار پرتلاطم، زندگی‌های سوگ‌ناپذیر و مقاومت / آسو جواهری

به‌مناسبت هشت مارس، روز جهانی زن:
در بیشتر پژوهش‌ها و نوشته‌هایی که درباره‌ی کولبری انجام شده دو مشکل عمده به چشم می‌خورد. نخستین و برجسته‌ترین مورد آن حذف زنان از فرایند بررسی این پدیده است و دیگری پرداختن به کولبری و کولبر همچون سوژه‌ای اگزوتیک و تقلیل کولبر به سوژه‌ای صرفاً اقتصادی که در پی کسب «یک تکه نان» به کولبری روی آورده و فاقد هرگونه هویت سیاسی- اجتماعی و عاملیت است؛ درحالی‌که این همه‌ی واقعیت نیست.

جنسیت و سکولاریسمِ مدرنیته / افسانه نجم‌آبادی

به‌مناسبت هشت مارس، روز جهانی زن:
_________
چه‌گونه یک زن مسلمان می‌تواند فرانسوی باشد؟

آنان هم بر این جنبش حقی دارند / پوری احمدی

به‌مناسبت هشت مارس، روز جهانی زن:
_________
نجمی علوی به نسل دوم زنان کنشگر پس از جنبش مشروطیت تعلق داشت. یادآوری دوباره‌‌ی او تأکید بر یک قرن مبارزه برای رهایی زن ایرانی از استبداد و تحجر است. آنان هم بر این جنبش حقی دارند

کنترل بدن زن / ی. کهن

به مناسبت هشتم مارس، روز جهانی زن:
کنترل بدن زن به گذشته‌های دور برمی‌گردد. در جوامع مختلف، اشکال و شیوه‌های متفاوتی برای این‌کار وجود داشت‌ که در طول تاریخ تغییرِشکل یافته‌اند. نوشته‌ی حاضر ضمنِ معرفی دو شیوه‌ی شناخته شده، به دلایل اِعمال کنترل بر بدن زنان و نیز مسائل حاشیه‌ای آن می‌پردازد.

پایانی بر یأس زنان / مرضیه بهرامی برومند

اکنون در هنگامه‌ی جوانه زدن جنبش «زن، زندگی، آزادی» مفاهیم منفی بر بدن زن برای تحقیر او در جامعه و دادن جایگاه جنس دوم، بیش از هر زمان دیگر از موضوعی شخصی به موضوعی سیاسی تبدیل خواهد شد. با شناخت شعار «امر شخصی امر سیاسی است» بسیاری از فمینیست‌ها برای کنترل زنان بر «بدن» خودشان مبارزه کردند و بدین ترتیب مبارزه با آزار روحی و روانی و جنسی در سطح وسیع‌تر آنچه نظریه‌ی فمینیسم «کنترل و تملک بدن زنان» می‌نامیدند، شکل گرفت. سیاست‌های این جنبش فمینیستی به گونه‌ای – سیاست‌هایی فضایی‌اند- که شامل مقاومت در مقابل محدود کردن زنان به فضاهای خاص مانند خانه و مبارزه برای دسترسی و مشارکت برابر در همه‌ی حوزه‌های زندگی، شامل کار، سیاست و آموزش و کنترل بر بدن خود می‌شود.

دگرگونی‌های سیاسی، اعتراضات، (ضد) انقلاب‌ها و سیاست بدن در خاورمیانه / نادیه العلی / ترجمه‌ی آسو جواهری

زنان خاورمیانه نه فقط علیه دیکتاتوری قیام کرده‌اند بلکه همزمان با اجتناب از بدن مطیع زنان و استفاده از آن همچون سلاح مقاومت، علیه بدنِ تابع اجتماع شوریده‌اند.

زن‌ها گیس جمهوری می‌بافند / شیرین کریمی

روایتی از جمهوری‌خواهی در ایرانِ سال 1302 خورشیدی:
خواندن آنچه 99 سال پیش بر ما رفت سبب می‌شود وضعیت امروز را بهتر درک کنیم؛ امروز که شعارهای معترضان خبر از بلوغ سیاسی و اجتماعی می‌دهد و بسیاری از مردم معترض ایران شعار می‌دهند «نه سلطنت، نه رهبری، دموکراسی، برابری»…، امروز که زنان با بریدن گیسوانشان آیین سوگ به‌جای می‌آورند و همزمان جامه‌ی رزم می‌پوشند، بسیاری از آنان همچنان چاووش‌خوان جمهوری‌اند و «گیسِ جمهوری می‌بافند».