نقد اقتصاد سیاسی

برچسب: ترکیه

ترکیه‌ی اردوغان / مایکل رابرتز / ترجمه‌ی احمد سیف

حکمرانی اردوغان حالا دیگر تثبیت شده است. تا به همین جا او یک همه‌پرسی را هم که قدرت رئیس‌جمهور را افزایش داد با موفقیت از سرگذرانده است. او اکنون پیش از آن که بحران اقتصادی شروع شود برنده‌ی یک انتخابات زودهنگام هم شده است…
اما اردوغان ممکن است انتخابات را برده باشد، و ممکن است که قدرت خود را برای سرکوب و ایجاد خودکامگی بیش‌تر کرده باشد و حتی ممکن است که به سرمایه‌ی بین‌المللی هم فحاشی بکند. ولی اقتصاد ترکیه در وضعیتی بسیار بحرانی است و اگر هزینه‌ی سرمایه‌ی خارجی افزایش یابد و پایان فرایند جهانی‌کردن شدت بگیرد درمعرض یک رکود خیلی جدی قرار دارد.

ستیز بین دست‌­فروشان خیابانی و مقامات محلی / رجب وارچین / ترجمه‌ی مهرداد امامی

مسئله‌­ی دست‌­فروشی در حوزه‌­ی علوم اجتماعی و سیاسی به‌­ویژه در زبان فارسی یکی از مغفول‌­مانده‌­ترین حیطه‌­های پژوهشی است. پرداختن به این حوزه بدون عطف توجه به سویه‌­های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن در محیط‌­های شهری گوناگون راهی به چیزی بیش از کلی‌­گویی‌­های بی‌­نتیجه نمی‌­برد. فقدان پژوهش‌­های موردی و تطبیقی در حوزه‌­ی دست‌­فروشی به‌­ویژه در زبان فارسی یکی از برجسته‌­ترین ضعف‌­های مطالعاتی است. حتی در حوزه‌­ی ترجمه نیز به جز یکی دو اثر برجسته و چند گزارش جسته­‌گریخته منابع چندانی برای رجوع وجود ندارند. ترجمه‌­ی متن حاضر به سه دلیل انجام شده است: نخست، بررسی وضعیت دست­فروشی در پایتخت ترکیه، آنکارا به‌عنوان یکی از پیشرفته­‌ترین کلان‌­شهرهای نولیبرال منطقه­‌ی خاورمیانه می‌­تواند بینش‌­های سودمندی جهت تحلیل وضعیت دست­‌فروشان در تهران به دست دهد. تهران و آنکارا نه فقط به‌عنوان دو پایتخت سیاسی، بلکه به مثابه‌­ی کانون سیاست‌­های نولیبرال شهری در رقابتی آشکار قرار دارند و وضعیت توسعه‌­ی شهری آنکارا، به دلیل قدمت بیش‌تر پیاده‌­سازیِ سیاست‌­های نولیبرالی در آن به گونه‌­ای است که می­‌تواند به نحوی آیینه‌­ی تحولات آتی در تهران باشد. دوم، از نظر نویسند‌‌ه‌­ی این سطور، مسئله‌­ی دست­فروشی و موقعیت دست‌­فروشان، آن‌­گونه که طرفداران بازار آزاد و اسطوره­‌های «کارآفرینی» مدعی‌­اند، قابل فروکاست به «انتخاب عقلانی» کنش­گران حاضر در بازار آزاد نیست، بلکه از دل تقلای نیروهای بالقوه‌­ی کار برای دست­‌یابی به معیشتی حداقلی ناشی می­‌شود و فهم این پدیده در گرو فهم سازوکار تولید و انباشت سرمایه و پیامدهای سیاسی ـ اجتماعی آن است. از این رو، دست­‌فروشی نه صرفاً مقوله‌­ای اقتصادی بلکه پدیده­‌ای مرتبط با اقتصاد سیاسی دولت‌­ها و امتداد سیاست‌­گذارانه‌­ی آن‌­ها در چارچوب فعالیت­‌های شهرداری­‌هاست. از همین‌­روست که برخورد بین «عوامل سدّ معبر شهرداری» با دست‌­فروشان که نتایج متفاوتی دارد نه‌تنها قابل تقلیل به «رفتار خشن فردی مأموران» نیست بلکه تنها در ارتباطش با سرکوب نیروهای بالقوه‌­ی کار و تهی‌دستان شهری است که معنادار می‌شود. سوم، آن­چه ما در ایران به‌طور کلی و در تهران به‌طور مشخص از تصویر دست­فروشی در ذهن داریم، بیش‌تر مربوط به دست­فروشان کنار خیابان یا پیاده‌­روها می‌­شود.

کودتای نافرجام 15 ژوئیه در ترکیه و سیاست چپ / ازگر موتلو اولوس / مهرداد امامی

از شب کودتای نافرجام 15 ژوئیه‌ی 2016 حدود یک سال می‌گذرد. رابطه‌ی بین سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه ، ارتش و سیاست مدنی/غیرنظامی در زمینه‌ی کودتای نافرجام 15 ژوئیه هنوز مشخص نیست. رهبر حزب جمهوری خلق، کمال قلیچ‌دار اوغلو، با اظهار به «کودتای کنترل‌شده» ادعای جدیدی مطرح کرده است. به جز حزب جمهوری خلق، حزب دموکراتیک خلق‌ها که در مجلس صاحب کرسی است در کنار احزاب، سازمان‌ها و جنبش‌های قانونی چپ-سوسیالیست-کمونیست مباحث و استدلال‌های خود درباره‌ی فرآیند کودتا را هم‌چنان ادامه می‌دهند. در این مقاله سعی دارم رویکرد احزاب چپ-سوسیالیست را نسبت به کودتا، گفتمان‌های آن‌ها پس از کودتا و سیاست‌های کنونی‌شان را جمع‌بندی و روایت کنم.

بناپارتیسم شکننده‌ی ترکیه / بریس ییلدریم و فاتی بنلی‌سوی / ترجمه‌ی نرگس ایمانی

بناپارتیسمِ جنگ‌افروز ترکیه در حصول به نتایج مطلوبش، بنا به این دلایل شکست می‌خورد: الف) تقسیمات جزئی و ایدئولوژیک مداوم درون سازوبرگ امنیتی به‌رغم پاکسازی وسیع پس از اقدام به کودتای ژوییه‌ی 2016، ب) این واقعیت که «هم پیمانان» جدید اردوغان در حکومت و جامعه پیشاپیش مملو از تضاد‌هایی هستند که می‌تواند به یک گسیختگی حاد بینجامد، پ) قطبی‌سازی در سرتاسر جامعه، ت) وخامت تضادها درون طبقه‌ی سرمایه‌دار (و بنابراین درون آ.ک.پ) به سبب بحران اقتصادی فراگیر، و ث) بحران هژمونی در نظام امپریالیستی.

ترکیه و مسیر نسل­‌کشی / ژن باجالان / ترجمه‌ی مهرداد امامی

  همانندی­‌های ترسناکی بین نسل­‌کشی ارامنه و وضعیت کردها در ترکیه‌ی امروز وجود دارند. در تاریخ یکشنبه، 24 آوریل 1915، وزیر کشور عثمانی، طلعت پاشا، دستور بازداشت و حبس رهبران جامعه­‌ی ارامنه‌­ی ساکن اراضی امپراتوری را صادر کرد. در شب نخست پاکسازی، نیروهای دولتی بیش از دویست نفر را دستگیر کردند؛ پس از گذشت چند… ادامهٔ مطلب ›

دموکراسی مناسب برای خاورميانه؟ / اجه تملکوران / ترجمه‌ی سارا يوسف‌پور

درباره‌ی کتاب «سقوط مدل ترکیه: چه‌گونه خیزش‌های عربی، لیبرالیسم اسلامی را به نابودی کشاند»، اثر جیهان توگال

چهار سال پس از انقلاب‌های عربی / کوین اندرسن / ترجمه مهیار نیازی

/ مبارزه در بحبوحه‌ی پس‌رفت ارتجاعی /   وضعیت كنونی در غالب کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا دورنمای تغییر انقلابی برای دموکراسی و عدالت اجتماعی، طی سال گذشته، مأیوس‌کننده شده‌ است. مصر با پس‌زدن انقلاب 2011، حکومت نظامی اقتدارگرایانه‌ای را تجربه می‌کند که سطح سرکوب در آن به‌مراتب فراتر از سطح سرکوب در دوران مبارک… ادامهٔ مطلب ›

«روژآوا»: هویت‌خواهی قومیتی یا جست‌وجوی بدیل؟ / آرش اسدی

/ بازخوانی یک جنبش/ نزدیک به سه سال از جنبش روژآوا می‌گذرد. جنبشی که به‌طور عملی درصدد تغییر ساختارهای مردسالارانه،[1] برهم زدن سلسله‌مراتب فرادستی و فرودستی اجتماعی، احترام به طبیعت و پیوند بخشیدن زندگی جمعی به حفاظت از محیط زیست بوده است. از ویژگی‌های تأمل‌برانگیز این جنبش، مقاومت دلیرانه‌ی زنان و مردان این منطقه در… ادامهٔ مطلب ›

کوبانی و خطراتی که در کمین نشسته‌اند / جل برینسما

در حالی‌که داعش از کوبانی بیرون رانده شده، خطرات امتیازخواهی‌های امپراتورمآبانه‌ی ایالات متحد در کمین آرمان‌های خودگردانی دموکراتیک کردها است. اکنون که گزارش‌های مختلف تأیید می‌کند که مردان و زنان کرد که به شکل شگفت‌انگیزی شجاع‌اند موفق شده‌اند کوبانی را حفظ کنند و حتی فاشیست‌های داعش را بیرون برانند، فرصت تأمل فرارسیده است. آنان چه‌گونه… ادامهٔ مطلب ›

سوریه: گرایش دوگانه‌ی ترکیه / امانوئل والرشتاین

در میان تغییرات بسیار و همواره  تحول‌یابنده‌ی سیاست‌ها و ائتلاف‌های ژئوپلتیکی در کشورهای مختلف خاورمیانه معمولاً اطمینان وجود داشت که هدف‌های اصلی بازیگران اصلی، هم در سطح منطقه و هم در بیرون منطقه، چیست.  این امر در مورد سوریه‌ی امروز صادق نیست. سه‌گانه‌ای به سیاست امروز سوریه شکل می‌بخشد: حامیان رژیم بشار اسد، حامیان خلیفه… ادامهٔ مطلب ›

سمیر امین از مصر و ترکیه می‌گوید / ترجمه نوژن اعتضادالسلطنه

  سمیر امین کارشناس کهنه‌کار برنامه‌های بی‌شمار توسعه‌ی اقتصادی برای کشورهای مختلف در جهان سرکوب‌شده در گفت‌وگو با روزنامه‌ی چپ‌گرای آیدین لیک ترکیه در مورد وضعیت کنونی مصر و راه‌حلی که می‌تواند به برون‌رفت آن کشور از بحران بینجامد نظراتش را بیان کرده است. یکی از موضوعات اصلی در این مصاحبه طرح پروژه‌ی جدیدی با… ادامهٔ مطلب ›