برچسب‌ها: نولیبرالیسم
چرا بر وجه نولیبرالی سیاست‌های اقتصادی در ایران تأکید می‌کنیم؟ / پرویز صداقت
طی سه دهه‌ی اخیر ایده‌های نولیبرالی از قبیل تعدیل ساختاری، واگذاری فعالیت‌های اقتصادی به بخش خصوصی، انواع مقررات‌زدایی‌ها و مقررات‌گذاری‌ها، آزادسازی‌ها و جز آن ترجیع‌بند برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی نظام جمهوری اسلامی بوده است. در عین حال اما در عمل شاهد تکوین و گسترش و فربه شدن هرچه بیش‌تر یک بخش بزرگ فرادولتی بوده‌ایم که طی همین دوره دایم بر قدرت اقتصادی ـ سیاسی‌اش افزوده شده است. پیداست شاهد وضعیتی با چهره‌ای دوگانه هستیم: اقتصادی با بسیاری از مختصات نولیبرالی اما تاحدود زیادی در زیرسلطه‌ی اقتدار انحصارات بزرگ فرادولتی، خصوصی و دولتی.
از همین رو، اطلاق نسبت نولیبرالیسم به برنامه‌های اقتصادی جمهوری اسلامی از سال 1368 تاکنون محل اختلاف بوده است. عموماً جریان اصلی اقتصادددانان و طرفداران برنامه‌ی تعدیل ساختاری با اشاره به فرادستی نهادهای فرادولتی و شبه‌دولتی در اقتصاد ایران خصلت نولیبرالی برنامه‌های اجراشده را انکار می‌کنند. و با ارائه‌ی تصویر اقتصاد امروز ایران که آمیزه‌ای از فعالیت‌های بنگاه‌های دولتی، شبه‌دولتی و خصوصی است مدعی‌اند نمی‌توان چنین اقتصادی را نولیبرالی دانست. آنان با تکرار خطابه‌ی اصلی نولیبرالیسم مدعی‌اند در نظریه‌ی نولیبرالی بر ابتکار و آزادی «فردی»، حقوق مالکیت خصوصی، بازارهای آزاد و تجارت آزاد تأکید می‌شود، در حالی که در اقتصاد ایران چنین مواردی اگر نگوییم به هیچ گرفته می‌شود بسیار کم‌رنگ است. در مقابل، بخش بزرگی از اقتصاددانان و روشنفکران چپ بر وجوه پررنگ نولیبرالیسم اقتصادی در ایران تأکید دارند.
پرسش این است که کدام وجوه اقتصاد ایران نولیبرالی است و چرا بر این وجوه تأکید داریم؟
…
آیا عصر نولیبرال رو به پایان است؟ / دیوید کاتز / ترجمه‌ی سیدرحیم تیموری
بحران و تجدیدساختار در سرمایه‌داری آمریکایی:در طی بحران اقتصادی شدید سال 2009-2008 برای بسیاری مسجل بود که نولیبرالیسم رو به پایان است. بانک‌های اصلی آمریکا با خطر فروپاشی مواجه بودند و تنها از طریق کمک‌های مالی دولتی سرپا ماندند. فعالیت اقتصادی و اشتغال، به‌شدت افت کرد. با مفروضاتِ خرد عمومی هیچ کدام از موارد فوق نباید اتفاق می‌افتادند: سرمایه‌داری آزاد بازار همیشه پایدار خواهد بود، همان‌طورکه پایانی بر دوران مداخله‌ی دولت در اقتصاد بود. هرکس بر اساس تلاشها و ظرفیت خود نجات خواهد یافت یا غرق خواهد شد. با‌این‌حال، جلوی چشم همه‌ی جهانیان آشکار شد که این ادعاها باطل هستند.
اقتصاد سیاسی امپریالیسم «بشردوستانه» در لیبی / حامد سعیدی
مسئله‌ی گسترش قلمرو ارضی، اعتصام به جنگ‌های ویران‌گر، سلطه‌ی قوی بر ضعیف، چنگ‌انداختن بر منابع زیرزمینی و بهره‌کشی و غارت ملت‌های ضعیف، ویژ‌گی‌هایی که عموماً از تعریف امپریالسم مستفاد می‌شود، پیشینه‌ی بسیار طولانی در تاریخ جوامع بشری دارند. امپریالیسم در فرآیند تحولات تاریخی ـ اجتماعی و در گذر زمان رخسار و شکل‌های مختلفی به‌خود گرفته است. از لحاظ تاریخی، تفاوت اساسی بین ساختار و سازو‌کارهای امپراتوری‌ها در صورت‌بندی‌های پیشاسرمایه‌داری و امپریالیسم در نظام سرمایه‌داری وجود دارد.
نولیبرالیسم، ریشه‌ی مسائل امروز جهان / جورج مونبیو / ترجمه‌ی محمود حائری
در بروز بحران مالی جهانی، فاجعه‌ی زیست‌محیطی وحتی ظهور دونالد ترامپ، نولیبرالیسم نقش داشته است. چرا نیرو‌های چپ نتوانستند هیج بدیلی ارائه بدهند؟
آموزه‌ی نولیبرال دولت روحانی ایران را به کجا می‌برد؟ / علی فتح‌الله نژاد
بیش از چهار سال قبل، حسن روحانی سوار بر موج کارزاری انتخاباتی برای رفع تنگناهای اقتصادی ایران از طریق تلاش برای برداشتن تحریم‌ها به ریاست جمهوری رسید. با برداشته شدن تحریم‌های مرتبط با برنامه‌ی هسته‌ای، تداوم مشکلات اقتصادی ایران هم به استمرار تحریم‌های یک‌جانبه‌ی ایالات‌متحده که به‌سان مانعی برای مشارکت گسترده‌ی کشورهای اروپایی در اقتصاد ایران عمل می‌کند منتسب شدند و هم به نقش تندروهای ایران در ممانعت از اجرای اصلاحات اقتصادی رئیس‌جمهور. با این حال، این آموزه‌ی اقتصادی شخص روحانی است که سهم به‌سزایی در عدم موفقیت دولتش در بهبود زندگی ایرانیان داشته است.
جهش نولیبرالیستی / فرانکو براردی بیفو / ترجمه‌ی فرنوش رضایی و ساسان صدقی‌نیا
سرمایه‌داری همیشه تأثیری تعیین‌کننده بر صور گوناگون اندیشه، ادراک و عواطف اعمال کرده است. اما در تاریخ صنعتیِ گذشته، این تاثیر در حوزه‌ی سیاسی و ایدئولوژیک، با توجه به فرآیند ارزش‌افزایی، همچون یک پدیدار با تمامی جوانبِ خارجی‌اش، مشاهده مي‌شد. امروزه، برعکس، این تأثیر به شكل مستقیم‌تری اعمال مي‌شودد. این موضوع، قبل از هر چیزی، از طریق القای ضرب‌آهنگی است که از حوزه‌ي فنی به حوزه‌ي شناختی حاصل مي‌شود و سپس از «شناخت» به «حوزه‌ی تولید» انتقال مي‌يابد.
زبانِ چیزگون‌کنندگی / توماش کونیش / ترجمه‌ی کمال خسروی
آگاهیِ چیزگون شده، تنها در قالب امور واقع می‌اندیشد و نه دیگر در ظرف پیوستارها و فرآیندها. ایدئولوژی نولیبرالی حاکم با انتقاد از مفهوم «پسا‌ـ‌حقیقی»، که آن‌را دائماً با انبوهه‌ی هیاهوهای راست‌های جدید در اینترنت متناظر قرار می‌دهد، درواقع شکل‌های روبه زوال و فروپاشی خود را ــ که مدت‌هاست پساایدئولوژیک‌اند ــ در قالب یک عبارت کوتاه و یک واژه مورد انتقاد قرار می‌دهد. از همین‌رو، این دو جریان ایدئولوژیک، نولیبرالیسم و پوپولیسم راست‌گرا، قادر نیستند خود را به‌مثابه‌ی محصولات فروپاشی فرآیند ایدئولوژیک و اجتماعی واحدی ببینند. گمانی نیست که نولیبرالیسم به‌لحاظ تاریخی نیز، آشیانه و زادگاه راست‌های جدید بود.
نظریه‌ی نولیبرالی جامعه / سایمون کلارک / ترجمه‌ی علیرضا فدائی پور
نولیبرالیسم، خود را به‌مثابه آموزه‌ای مبتنی بر حقایق انعطاف‌ناپذیر علم اقتصاد مدرن معرفی می‌کند. با وجود این، اقتصاد مدرن، به‌رغم جلوه‌گری‌های علمی‌اش، نه یک رشته‌ی علمی، که بسط و توسعه‌ی یک نظریه‌ی اجتماعی بسیار خاص است که در تفکر غربی چنان عمیق حک شده که گویی به بخشی از همان عقل سلیم و متعارف بدل شده است؛ اگرچه مفروضات بنیادین‌اش کاملاً واهی است.
نقد فریدا آفاری بر «امپریالیسم در قرن بیست‌ویکم» و پاسخ سعید رهنما
امپریالیسم در قرن بیست‌ویکم: پاسخی به سعید رهنما / فریدا آفاری رأی 52% از انگلیسی‌ها به خروج از اتحادیه‌ی اروپا عمدتاً به مهاجرستیزی، پناهجوستیزی، نژادپرستی و همچنین نارضایتی از سیاست‌های اقتصادی ریاضت‌طلبانه‌ی دولت انگلستان نسبت داده شده است. سیاست‌های ریاضت طلبانه‌ای که مهم‌ترین نیروی پیش‌برنده‌ی آن در انگلستان همانا دولت محافظه‌کار این کشور بوده است…. ادامهٔ مطلب ›
امپریالیسمِ نولیبرال، تازه‌ترین مرحله‌ی سرمایه‌داری / سعید رهنما
ماهیت امپریالیسم تغییری نکرده، اما ساختار، عملکرد و ویژگی‌هایش با امپریالیسم دوران لنین بسیار متفاوت است. مقابله با این هیولای نامرئی و در همه جا حاضر به‌مراتب سخت تر و پیچیده تر از گذشته است. کتاب امپریالیسم لنین اثر تاریخیِ ارزشمندی است که همان‌گونه که خود می گوید مربوط به تصویری از تحول سرمایه‌داری در اوایل قرن بیستم است، و واضح است که نمی تواند بیانگر واقعیات تحولات عظیم سرمایه‌داری در اوایل قرن بیست‌ویکم باشد.
بررسی مختصر نولیبرالیسم و پی‌آمدهای آن / کندیس اسمیت / ترجمه مسعود امیدی
اشاره‌ی مترجم: مشکل جامعه‌ی بشری با نولیبرالیسم تنها آن نیست که با مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و آزادسازی بازارها که در عمل با تهاجم گسترده به دستاوردهای مبارزاتی کارگران و زحمتکشان در سراسر جهان همراه بوده است، شرایط زندگی مردم را روزبه‌روز وخیم‌تر کرده است، مشکل تنها آن نیست که با تخریب گسترده‌ی محیط زیست، آینده‌ی بشریت… ادامهٔ مطلب ›
تک‌صدایی ایدئولوژیک در همهمه‌ی دانشکده‌های اقتصاد / محمد مالجو
/ متن کامل سخنرانی با عنوان «ترجمه در چارچوب دانشکده‌های اقتصاد: راه حل یا بخشی از معضل؟» در مؤسسه‌ی پرسش به تاریخ شانزدهم مهر ماه 1394/ اصلي‌ترين خصائل انبوه متون ترجمه‌شده در چارچوب دانشكده‌هاي اقتصاد طي سال‌هاي پس از جنگ هشت‌ساله کدام است؟ براي ارائه‌ی پاسخ به اين پرسش در این جلسه ابتدا دو مقدمه عرض می‌کنم… ادامهٔ مطلب ›
