برچسب: علیرضا بهتویی
کرهایها چهگونه توانستند؟ چرا ما نتوانستیم؟ / علیرضا بهتویی
چرا علیرغم شباهتهای فراوان با کره جنوبی در سالهای بعد از جنگ دوم جهانی تا سالهای دههی ۱۹۷۰، ما در ایران نتوانستیم به دموکراسی گذار کنیم؟ در آغاز، با بررسی این سؤال، مروری کوتاه به دوران دیکتاتوری ژنرال پارک و سپس جانشین وی ژنرال چون ده هوان میکنیم، دورهای که صنعتیشدن در کره جنوبی پیش رفت. سپس، روند گذار این کشور به دموکراسی و سرانجام تحکیم و تثبیت نظام دموکراتیک در کره را بهاجمال بررسی میکنیم. در پایان، به این سؤال میرسیم که چرا ما نتوانستیم؟
«انقلاب» یا گامهای صبورانه در راه گذار به دموکراسی؟ / علیرضا بهتویی
در آستانهی سالگرد خیزش ژینا
______________
برای ساختن یک جامعهی دمکراتیک، تنها قیامهای ناگهانی و خودجوش کافی نیستند. تغییر بنیادین مستلزم آن است که بسیجهای لحظهای، به جنبشهای منضبط تبدیل شوند تا بتواند در زندگی روزمره و به شکلی با ثبات، فعال باشد.
پوپولیسم، «همه با هم» و «وحدت کلمه» / علیرضا بهتویی
سؤال بزرگ آن است که آیا دگرگونیهای اقتصادی- اجتماعی در کشور و تحولات فرهنگی- اندیشگی در ذهنیت جامعهی ایرانی، توان ایستادگی در برابر غلبهی یک پوپولیسم دیگر را دارد. آیا ما میتوانیم، در آیندهای که در پیش است، ارزشهای زنانهنگر جنبش ژینا، «زن، زندگی، آزادی» را پاس بداریم؟
…حکایت همچنان باقیست / علیرضا بهتویی
آیا جنبشهای اجتماعی با سرکوب خاموش میشوند؟ آیا، سرکوب معترضین، بهتنهایی میتواند مردم ناراضی را به سکوت وادارد؟ آیا بگیر و ببند و زندان کردن معترضین، اعدام تعدادی از آنان برای ترساندن بقیه ، موفق خواهد شد که حاکمان دیکتاتور را بر مسند قدرت پایدار نگهدارد؟ پاسخ کوتاه من آن است که نه. چنانکه تالیران (روحانی و دیپلمات برجستهی فرانسوی که در دورههای توفانی انقلاب فرانسه و حکومت ناپلئون بازیگر بزرگی در صحنه بود) میگفت: «شما با سر نیزه همه کار میتوانید بکنید، اما روی آن نمیتوانید بنشیند».
کجا ایستادهایم؟ / علیرضا بهتویی
هیچ کس نمیتواند، سیر حوادث در ماههای آیندهی ایران را با دقت پیشبینی کند. چالشهای پیش رو جدی است. اما این نکته روشن است که خشونت بیشتر از سوی «نظام» و سرکوبهای وسیعتر، نفت بر آتش ریختن است. از آنسو، هیچ چشمانداز روشنی هم برای راهحلهایی که ارائه شده، نمیتوان دید. آنها توصیه میکنند که «نظام»، «تن به یک سازوکار سیاسی برای عبور از این شرایط خطرناک بدهد»، «اجازه داده شود نیروهای سیاسی میانجی و میانهرو که تاکنون نظارهگر بوده اند وارد فضای عمومی شوند».روندی آغاز شده، که طولانی و با بالاوپایینهای فراوان همراه خواهد بود. این که ملت ایران کدام بها را در این پیچ مهم تاریخی باید بپردازند، با عکسالعملهای «نظام»، ارتباط مستقیم دارد.
کدام چپ؟ کدام سوسیالیسم؟ / علیرضا بهتویی
رسالهای دربارهی مفهوم چپ در روزگار ما:
در تعریف مفهوم «سوسیالیسم»، واکنشها به بحران مفهوم کلاسیک سوسیالیسم، دموکراسی، سوسیالیسم و سرمایهداری، انقلاب بلشویکی 1917 و استقرار سوسیالیسم دولتی، سوسیالدموکراسی روایتی دیگر از سوسیالیسم، سوسیالدموکراسی سوئدی، سالهای پس از اقتصاد «کینزی»، دنیای پساصنعتی، «انقلاب نولیبرالی» و پیآمدهای آن، چپ و سوسیالیسم دموکراتیک در قرن بیستویکم.
روشنفکران: صاحبان «سرمایهی فرهنگی»، مرغان عروسی و عزا / علیرضا بهتویی
رسالهای در تعریف روشنفکر و نقش و جایگاه روشنفکران از نگاه محافظهکاران و راستهای افراطی، نولیبرالها، لنین، تروتسکی، استالین، گرامشی، بوردیو، لاکلائو و موف، ادوارد سعید، و وظایف و تعهد روشنفکران
سمفونی ناتمام: آنها که رفتند و آنها که ماندند / علیرضا بهتویی
حاکمان گاهی فراموش میکنند که برای راهبری جامعه، به همین مردم که در دستگاه بوروکراتیک، در صنعت، تولید و خدمات (در ادارات، کارخانهها و کارگاهها، در مدارس، دانشگاهها و بیمارستانها) مشغول به کار هستند، نیاز مبرم دارند. بدون رضایت و همراهی آنان کارها پیش نمیرود. ساز این مردم اگر که با حاکمان کوک نباشد، سیستم کند میشود، کار نمیکند و سرانجام فرو میپاشد.
گرامشی و تئاتر در قزوین / علیرضا بهتویی
رسالهای در باب کاربرد اندیشههای آنتونیو گرامشی در مبارزات اجتماعی
پردهی اول: ایدهها، عمل و نتیجه
پردهی دوم: گرامشی؛ «بحران»، «جنگ دیدگاهها» و «نقش روشنفکران»
پردهی سوم: کاربردهای امروز
روایتهایی دیگر از حکایت فداییان / علیرضا بهتویی
تأملی در دو نوشته دربارهی فداییان که بهتازگی منتشر شده است.
اولی، مجموعهای از مقالات روزنامهنگارانه در نشریهی «اندیشه پویا» در ایران است که به سیاق گفتارهای قدیم این مجله که از «فداییان جهل» نوشته بود، حالا هم به شرح داستان «گانگسترها» و «تصفیهها» پرداخته است.
نوشتهی دوم اما، یک اثر تحقیقی است، بهقلم علی رهنما، اقتصاددان و مورخ ایرانی در دانشگاه آمریکایی پاریس.
چپهای «نجس» و مذهبیهای «خردهبورژوا» / علیرضا بهتویی
فراز و نشیب رابطهی چپ و مذهبیها در زندگی سیاسی -اجتماعی ایران:
هر هویت سیاسی بر مبنای مرزکشی میان «ما» و «آنها» شکل میگیرد. اما در پیشبرد امر سیاسی، رابطهی میان «ما» و «آنها» نباید الزاماً از طریق دشمنی، ستیز و حذف طرف مقابل صورت پذیرد. راهحل دموکراتیک و احترام به تکثر هم میتواند با این رابطه سازگار باشد. در این راهحل دوم، فراسوی مرزهای «ما» و «آنها» نمیرویم، اختلاف و تمایزات را منکر نمیشویم، ولی طرف مقابل را هم دشمن تلقی نمیکنیم که باید نابود شود و خواستهایش غیرمشروع است.