اخیراً گروهی بهنام «پژوهشگران علیه جنگ در فلسطین» از مفهوم اسکولاستیساید (scholasticide) برای نشان دادن تأثیر ژنوساید (نسلکشی) در غزه، فلسطین در زمینهی آموزش استفاده کردهاند. معادل فارسی جامعی برای این واژه نداریم که بتواند یکجا دانشکشی، فرهنگکشی، آموزشکشی، آموزگارکشی، دانشکشی، و حتی از بین بردن کتابخانه، مدرسه، دانشگاه، زمینِ بازی، خوابگاه، آرشیو و موزه را دربر بگیرید. ازاینرو منبع و تعریف کامل این واژهی مهم در ادامه آمده است.
شهرزاد مجاب، عضو «پژوهشگران علیه جنگ در فلسطین»
تعریف اسکولاستیساید (Scholasticide)
پروفسور کارما نابلسی، استاد دانشگاه آکسفورد و متخصص فلسطینی در قوانین جنگ، نخستین بار واژهی اسکولاستیساید را بهکار برد. پرفسور نابلسی این واژه را در زمینهی حملهی اسرائیل به غزه در سال ۲۰۰۹ مفهومسازی کرد، اما این واژه همچنین اشاره به الگوی حملات استعماری اسرائیل به پژوهشگران فلسطینی، دانشجویان و مؤسسات آموزشی از آغاز فاجعهی «نکبه» در سال ۱۹۴۸ بازمیگردد و به گسترش آن در ادامهی جنگ ۱۹۶۷ فلسطین و حملهی ۱۹۸۲ به لبنان اشاره دارد.
این واژه ترکیبی از پیشوند لاتین schola به معنی مدرسه و پسوند لاتین cide به معنی کشتن است. نابلسی از آن برای توصیف «تخریب سیستماتیک آموزش فلسطینیها توسط اسرائیل» برای مقابله با سنت یادگیری فلسطینیها استفاده کرد. نابلسی مشاهده کرد که این سنت منعکسکنندهی «نقش و قدرت عظیم آموزش و پرورش در یک جامعهی تحت اشغال» است که در آن آزادی اندیشه «امکانات و افقهای باز را مطرح میکند» که بهشدت با «دیوار آپارتاید، ایستهای بازرسی دستوپاگیر و زندانهای خفهکننده» در تضاد است. نابلسی با تشخیص دادن «اهمیت آموزش و پرورش برای فرهنگ فلسطینی و انقلاب فلسطین» خاطرنشان کرد که سیاستگذاران استعماری اسرائیل «نمی توانند ان را تحمل کنند و باید آن را نابود کنند».
در جریان جدیدترین جنگِ نسلکشی اسرائیل در غزه در سال ۲۰۲۳/۲۰۲۴، اسکولاستیساید در مقیاس بیسابقهای تشدید شده است. سیاست استعماری اسرائیل در غزه اکنون از تمرکز بر تخریب سیستماتیک به نابودی کامل آموزش و پرورش تغییر کرده است. در واقع، رابطهی تنگاتنگی بین نسل کشی و اسکولاستیساید وجود دارد. رافائل لامکین، محقق پیشگام حقوقی یهودی لهستانی که برای اولین بار نسلکشی را تعریف کرد و نقشی کلیدی در قرار دادن این مفهوم در قوانین بینالمللی داشت، نسلکشی را تلاشی برای «تضعیف پایههای اساسی نظم اجتماعی» میداند. کلید این تلاش، در مفهوم لامکین، حمله به فرهنگهای جمعی ملی، قومی، نژادی یا مذهبی بود.
اسکولاستیساید شامل هر یک از اعمال زیراست که مستلزم تخریب سیستماتیک، بهطور کامل یا جزئی، زندگی آموزشی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی است:
۱) قتل و ترور معلمان دانشگاه و مدرسه، دانشآموزان، کارکنان و مدیران.
۲) ایجاد آسیب جسمی یا روانی به معلمان دانشگاه و مدرسه، دانشآموزان، کارکنان و مدیران.
۳) دستگیری، بازداشت و زندانیکردن معلمان دانشگاه و مدرسه، دانشجویان، کارکنان و مدیران.
۴) آزار و اذیت سیستماتیک، قلدری، ارعاب معلمان دانشگاه و مدرسه، دانشجویان، کارکنان و مدیران.
۵) بمباران و تخریب مؤسسات آموزشی.
۶) از بین بردن و یا غارت منابع آموزشی و پژوهشی ازجمله کتابخانهها، آرشیوها و آزمایشگاهها، و همچنین اماکنی که روند آموزشی را تسریع میکنند، از جمله زمینهای بازی، زمینهای ورزشی، مکانهای اجرای برنامههای هنری، کافه تریا و خوابگاهها.
۷) جلوگیری از واردات مواد ضروری برای بازسازی مدارس و دانشگاههای تخریبشده.
۸) جلوگیری از ایجاد اماکن آموزشی جدید.
۹) محاصرهی مدارس و دانشگاهها و استفاده از آنها به عنوان پادگان، پایگاههای لجستیکی، ستاد عملیاتی، انبارهای سلاح و مهمات، بازداشتگاهها و مراکز بازجویی.
۱۰) بستن مؤسسات آموزشی و یا مختل کردن فعالیتهای روزانهی آنها.
۱۱) حمله به مؤسسات آموزشی.
۱۲) محدود کردن دسترسی استادان، دانشجویان و کارکنان به مؤسسات آموزشی.
۱۳) ممانعت از تحصیل زندانیان سیاسی ازجمله کودکان بازداشت شده.
۱۴) جلوگیری از دسترسی به اینترنت، مختل کردن تأمین برق و جلوگیری از ورود رایگان لوازم آموزشی از جمله کتاب و تجهیزات آزمایشگاهی.
۱۵) مانع شدن از استخدام کارکنان دانشگاهی و جلوگیری از ورود آنها به مؤسسات خود از طریق رد ویزا و سایر محدودیتها.
۱۶) لغو حقوق اقامت دانشجویان یا دانشگاهیان که ممکن است فرصتهای تحصیلی را در خارج از کشور دنبال کنند.
۱۷) جلوگیری از تبادل علمی در تمام اشکال آن.
۱۸) اخلال در بودجهی بینالمللی و داخلی مؤسسات آموزشی.
همهی این اقدامات در حال حاضر در غزه، فلسطین بهشکل ویرانگری انجام میشود. آنها بخشی از تلاش نسلکشی برای جلوگیری از بازتولید نظم اجتماعی در این سرزمین اشغالی هستند، بهعنوان بخشی از تلاش گسترده تر برای غیر قابلسکونت کردن آن، ازاینرو راه را برای پاکسازی ملی گسترده هموار میکند. بسیاری از این اقدامات مدتهاست که علیه مؤسسات آموزشی و جوامع در کرانهی باختری اشغالی و اورشلیم شرقی انجام میشود و برخی از آنها توسط شهروندان فلسطینی دولت اسرائیل تجربه میشود.
نگارهی یک
نگارهی دو
نگارهی سه
نگارهی چهار
نگارهی پنج
برای اطلاع بیشتر مراجعه کنید:
دیدگاهتان را بنویسید