نقد اقتصاد سیاسی

نظام جهانی rss

کهنه رو به مرگ است و نو ناتوان از زاده‌شدن / نانسی فریزر / ترجمه‌ی شیرین کریمی

این کتاب حاوی یک مقاله‌ی مهم نوشته‌ی نانسی فریزر و گفت‌وگویی قابل تأمل درباره‌ی همین مقاله و برخی از آرای نویسنده است. نانسی فریزر نظریه‌پرداز انتقادی، فمینیست و مارکسیست آمریکایی است. او درباره‌ی مسائل گوناکونی نوشته است و بیشتر به خاطر آثارش درباره‌ی مفاهیم عدالت و بی‌عدالتی شناخته شده است. به تعبیر نانسی فریزر عدالت را می‌توان در دو مسیر جدا از هم ولی مرتبط با هم فهمید: عدالت توزیعی، یعنی توزیع عادلانه‌تر منابع و عدالت ارج‌شناختی، یعنی ارج‌شناسیِ برابرِ هویت‌ها و گروه‌های گوناگون در جامعه.

ریشه‌های جنگ کنونی آذربایجان و ارمنستان / راب جونز / ترجمه‌ی فریبرز فرشیم و نرمین براهنی

جنگ یک بار دیگر در منطقه‌ای که به اتحاد شوروی سابق تعلق داشت درگرفته است. اختلاف و مشاجره‌ی درازمدتی که بر سر منطقه‌ی محصور ارمنی‌نشین ناگورنوقره‌باغ، میان جمهوری‌های ارمنستان و آذربایجان، در منطقه‌ی قفقاز وجود داشت اکنون مجدداً به برخورد کشیده شده و روسیه و ترکیه در این میان از طرفین مختلف جانب‌داری می‌کنند. تمام روح این جنگ بوی نفت می‌دهد.

اردوگاه پناهندگی موریا و نوزایش تاریخ استعمار اروپا / یولانده یانسن و شاهین نصیری

در دوران ما، سوختن و ویرانیِ اردوگاه پناهندگی موریا در جزیره‌ی لسبوس و معامله با جان پناه‌جویان، بار دیگر این پرسش را در برابر ما قرار می‌دهد که آیا سیاست‌های پناهندگی اروپا از منظر اخلاقی قابل دفاع است؟‌ یا این‌که این بار نیز سیاست بر میراث پروژه‌های استعماری که همزمان مدعی ارائه‌ی ملاک و قطب‌نمای اخلاق و انسانیت به بشریت است بنا شده؟

سرمایه‌ی مالی و بحران سرمایه‌داری جهانی / علی رها

در دورپیمایی سرمایه جهانی که ظاهراً از نمودی خودگردان برخوردار گشته، و به‌سان «چیز در خودی» غیر قابل‌شناخت، گویی کلّ دنیا را مسخ و جادو کرده است، نقاط عطفی فرامی‌رسد که پوسته‌ی اسرارآمیزش فروریخته و سرشت تضادمندش پدیدار می‌شود.

چنین نقاط عطفی معمولاً توأم با ظهور بحران‌ها‌ی اقتصادی بوده است. آنچه امروز در بحران سرمایه‌ی مالی نمایان گشته این‌ست که وجود بحران نه فقط ذاتی روابط سرمایه‌داری است، بلکه ترمیم بحران‌های دوران پیشین نیز به‌معنی حذف بحران نبوده و معضل انباشت سرمایه را با شدت و حدت بیشتر و ابعادی عمیق‌تر از نو بروز می‌دهد.

نقدی بر تفسیرهای مارکسیست‌های اتونومیست بر خیزش زاپاتیست‌ها / کریستوفر گاندرسون / ترجمه‌ی بیژن سپیدرودی

شکست نگاه آمرانه به جنبش‌های اجتماعی و سترونی ساختارهای عمودی-بوروکراتیک در چند دهه‌ی گذشته به گرایشی پاداد که می‌توان آن را سازمان‌دهی افقی- شبکه‌ای نامید. این رویکرد در باب سازمان‌دهی در چند دهه‌ی گذشته در میان جنبش‌های اعتراضی علیه جهانی‌سازی فرادستی پیدا کرد، و توانایی‌های خود را به معرض نمایش گذاشته است. پژوهشی که می‌خوانید رویکرد اتونومیست‌ها را در قبال جنبش زاپاتیست‌ها تحلیل می‌‌کند، و در پرتو این تجربه تفسیر آن‌ها را در تأکید بر این نوع سازمان‌دهی در بوته‌ی آزمون قرار می‌دهد.

رهبران پوپولیست بند را آب داده‌اند / گفت‌وگو با نانسی فریزر / ترجمه‌ی شیرین کریمی

گفت‌وگوی باسکار سونکارا، سردبیر ژاکوبن، با نانسی فریزر:
اگر چپ امیدوار باشد که ایده‌ی طبقه‌ی کارگر در مقام نیرویی راهبر درونِ یک بلوک ضدهژمونیک جدید دوباره زنده می‌شود، باید آن طبقه را به شیوه‌ای نو – یا به تعبیری بینابخشی- ‌تعریف کند؛ شیوه‌ای که محدود نباشد به سفید، دگرجنس‌گرا، مرد، اکثریت قومی، کارگران صنعتی و کارگران معدن، بلکه تمام این مشاغل و سایر مشاغل، بادستمزد و بی‌دستمزد، و نیز مهاجران، زنان و رنگین‌پوستان را در بر بگیرد.

یک کمربند، یک راه: علیه طبقه‌ی کارگر و محیط زیست / محمد صفوی

انتشار ویرایش نهایی برنامه‌ی همکاری‌های جامع (25 ساله) ایران و چین نیز یکی از موضوعات خبرساز این دوران شده است. ازآن‌جا که تاکنون چارچوب ابتکار «یک کمربند – یک راه» مبنای شکل‌گیری تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها با دیگر کشورها بوده است، در مقاله‌ی حاضر، از منظر یک کارگر زیست‌بوم‌باور به دغدغه‌ها و نقدهایی که در مورد این «ابتکار» وجود دارد می‌پردازم.

رقابت سرمایه‌دارانه‌ی چین و ایالات‌متحده / هو فونگ‌هونگ / ترجمه‌ی رسول قنبری

اعلان جنگ جدید سرد میان چین و ایالات‌متحده، برخورد میان اقتدارگرایی و لیبرال دموکراسی تلقی می‌شود. اما آن چه که در رقابت فزاینده‌ی میان دو کشور می‌بینیم بر مبنای تفاوت ایدئولوژیک شکل نگرفته، بلکه رقابتی است درون نظام سرمایه‌داری.

رهبران پوپولیست و ابرثروتمندان / جورج مونبیو / ترجمه‌ی محمود حایری

با حمایت الیگارش‌های میلیاردر، ناسیونالیست‌ها در حال رشدند. زمانی که نهادها ،قوانین و نظارت دموکراتیک فرومی‌ریزد، ابرثروتمندان از سرمایه‌داری فاجعه بهره می‌برند.

کهنه رو به مرگ است و نو ناتوان از زاده شدن / نانسی فریزر / ترجمه‌ی شیرین کریمی

شکی نیست که امروز با بحران روبه‌رو هستیم. اگر این بحران را دقیق مشخص کنیم و پویایی متمایز آن را بشناسیم، بهتر می‌توانیم بفهمیم چه چیزی برای گذر از آن لازم است. همچنین بر این اساس، با صورت‌بندی جدید سیاسی بر حسب تحولات اجتماعی، می‌توانیم به مسیرِ منتهی به آن سوی تنگنای کنونی نگاهی بیندازیم.

مشکل اطلاعات در عصر اطلاعات / احمد سیف

این ادعا که هیچ‌کس جریان اطلاعاتی از طریق اینترنت را «کنترل» نمی‌کند اتفاقاً یکی از دروغ‌هایی است که به خاطر وجود اینترنت پراکندنش امکان‌پذیر شده است. دقیقاً با همان سازوکاری که اطلاعات «مفید» پخش می‌شود، با همان سازوکار شاهد پخش و پراکندن «فیک نیوز» و مشت‌ومال دادن حقایق بوسیله دولت‌ها و نیروهای دارای منافع ویژه هستیم.

این‌بار شاید خبری از بهبود افول امریکا نباشد / پاتریک کوبرن / ترجمه‌ی یوسف نوری‌زاده

امریکا با ناتوانی‌اش در رهبریِ غلبه بر اپیدمی کرونا شاید دارد به «لحظه‌ی چرنوبیلیِ» خود نزدیک می‌شود! همچون حادثه‌ی هسته‌ای در اتحاد جماهیر شوروی در سال 1986، یک فاجعه دارد نقاط ضعف نظام‌مندی را برملا می‌سازد که پیشاپیش سلطه‌ی امریکا در جهان را تضعیف کرده است. نتیجه‌ی این پاندمی هر چه باشد، امروز هیچ‌کس چشم امید به راه‌حل این بحران از طرف واشنگتن ندوخته است.