نقد اقتصاد سیاسی

نظام جهانی rss

تصور یک برتون‌وودز جدید / یانیس واروفاکیس / ترجمه‌ی رسول قنبری

بحران مالی سال 2008 موجب طرح مطالباتی برای ایجاد یک نظام مالی جهانی شد که عدم تعادل تجاری را کاهش دهد، جریان‌های سوداگرانه‌ی سرمایه را مدیریت کند و از گسترش ریسک نظام‌مند جلوگیری کند . البته که چنین چیزی هدف اصلی نظام برتون‌وودز بود. اما امروزه چنین نظامی، دیگر غیرقابل‌دفاع و نامطلوب خواهد بود. بنابراین، بدیل احتمالی‌اش چگونه باید باشد؟

«کِرالا» علیه «کرونا» / سامانتا آگاروال / ترجمه‌ی خسرو صادقی بروجنی

بررسی تجربه‌ی موفق حزب کمونیست هند (مارکسیست) در ایالات کرالای هند برای مقابله با ویروس کرونا

ویروس کرونا و ضعف‌های ساختاری نظام سرمایه‌داری / استفانی لوس / ترجمه‌ی احمد سیف

وقتی که این وضع به پایان برسد ما می‌توانیم اقتصاد را مرمت کنیم و همه چیز را به وضع طبیعی برگردانیم. به‌یقین ترامپ چنین ادعایی دارد. ولی او اشتباه می‌کند.

کوشش‌های ناکافی برای ترمیم مشکلات سرمایه‌داری – به‌اندازه‌ی خود ویروس کرونا – درواقع دلایل اصلی گرفتاری ما دراین شرایط کنونی هستند

ضرورت کنش جمعی برای غلبه بر تنگنای جمعی ناشی از کرونا / دیوید هاروی / ترجمه‌ی حسین رحمتی

از منظر تفکر ضدّ سرمایه‌داری، به وضعیت بغرنج کنونی چطور باید اندیشید؟[1] آیا امکان ساختن جامعه‌‌ای بدیل هست که در آن، به جای لشکر بیکاران جویای کار از یک‌سو، و اجبار به تن دادن به کارهای طاقت‌فرسا، فرساینده و غیرانسانی از سوی دیگر و نیز کابوس همیشگی از دست‌دادن شغل، همه از امکان کار آن هم نه روزانه 12 ساعت یا بیش‌تر، بلکه 6 ساعت برخوردار باشیم، و در عین حال، نیازهای ضروری‌مان اعم از خوراک و مسکن، آموزش و بهداشت تأمین و تضمین شوند و این امکان را به دست آوریم که مابقی زمان‌مان را به میل خودمان و برای انجام کارهایی که خود دوست داریم اختصاص دهیم؟ اگر این امکان هست، چه موانعی نمی‌گذارند محقق شود؟ دیوید هاروی در یادداشت زیر به این پرسش و امکان ساختن جامعه‌ای بدیل از خشت‌ها و آجرهای که جامعه‌ی امروز می‌پردازد.

بحران سه‌گانه‌ی سرمایه‌داری / مارینا متزوکیتو / ترجمه‌ی احمد سیف

سرمایه‌داری حداقل با سه بحران روبه‌روست. یک بحران بهداشتی ناشی از عالم‌گیرشدن ویروس کرونا که به‌سرعت به صورت یک بحران اقتصادی درآمد که از پی‌آمدهایش برای ثبات مالی فعلاً بی‌خبریم. همه‌ی این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که در پس‌زمینه، بحران زیست‌محیطی داریم که با رفتاری مثل همیشه‌ی ما قابل رفع‌ورجوع نیست.

بحران اجتماعی، دموکراسی در بحران و بحران نولیبرالیسم / روماریک گودین / ترجمه‌ی احمد سیف

مخالفت با نابرابری و ازدست‌دادن کنترل دموکراتیک وجه مشترک تنش اجتماعی جهانی است. نیروی اصلی همه‌ی این چالش‌ها درواقع این است که نولیبرالیسم موضوعیت خود را از دست داده و بحران درونی خویش را تشدید کرده و درها را برای گسترش رویارویی گشوده است.
نظامی‌ها در خیابان‌های سانتیاگو حضور دارند. میدان اوکوتنوا در بارسلون در آتش می‌سوزد و درخیابان‌های بیروت سنگربندی می‌کنند. اگرچه حلقه‌های سیاسی و رسانه‌ای در فرانسه برسر محدودیت حجاب داد سخن می‌دهند ولی پیداست جهان آتش گرفته است. درواقع صحنه‌های درگیری خشونت‌بار که در روزهای اخیر زیاد شاهدش بودیم مقوله‌های مجزا ازهم نیستند. پس از ظهور صحنه‌های مشابه در اکوآدور و ‌هاییتی (هنوز جنبش سراسری ادامه دارد)، شاهد استمرار آن در عراق، مصر، اندونزی، هنک‌کنگ، و کلمبیا بوده‌ایم؛ البته اگر از درگیری‌های اجتماعی در زیمبابوه، نیکاراگوئه، رومانی، صربستان و البته که جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه دیگر چیزی نگوییم.

تقصیر ویروس بود / مایکل رابرتز / ترجمه‌ی رسول قنبری

مطمئنم وقتی‌­که فاجعه به‌­سر آید، علم اقتصاد جریان اصلی و مقامات اقتصادی ادعا خواهند کرد که این بحرانی برون‌زا بوده است و هیچ ربطی به هرگونه نقص ذاتیِ شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری و ساختار اجتماعی جامعه ندارد. تقصیر ویروس بود. این همان استدلال جریان اصلی پس از رکود بزرگ 9-2008 بود و در سال 2020 نیز تکرار خواهد شد.

تأثیرات سیاسی و اقتصادی کرونا / یانیس واروفاکیس / ترجمه‌ی رسول قنبری و مریم مولائی

اگر می‌بایست درسی از این تحول در اقتصاد سیاسی جهانی بیاموزیم، بر دو نکته باید تأکید کرد. اول، اهمیت نظام‌های سلامت و بهداشت عمومی، و دوم اهمیت حیاتی استفاده از منابع مالی عمومی در راستای منافع توده‌ها، نه اقلیت.

سیاست ضد سرمایه‌داری در زمانه‌ی کرونا / دیوید هاروی / ترجمه‌ی پریسا شکورزاده

در تلاش برای تفسیر، فهم و تحلیل جریان اخبار روزانه، من غالباً آن‌چه را رخ می‌دهد در بستر دو الگوی متمایز اما متقاطع نحوه‌ی عملکرد سرمایه‌داری جای می‌دهم. سطح اول نقشه‌نگاری تناقضات درونی گردش و انباشت سرمایه است، به‌نحوی که ارزش پولیِ در جست‌وجوی سود، آن‌گونه که مارکس می‌گوید در «لحظه‌های» مختلف تولید، تحقق (مصرف)، توزیع و بازسرمایه‌گذاری، جریان می‌یابد. این الگو در اقتصاد سرمایه‌داری همچون مارپیچی از گسترش و رشد بی‌پایان است. وقتی این الگو را زیر ذره‌بینِ برای مثال رقابت‌های ژئوپلتیکی، توسعه‌ی ناموزون جغرافیایی، نهادهای مالی، سیاست‌‌های دولتی، بازآرایی‌های فناورانه و شبکه‌ی همواره متغیّر تقسیم کار و روابط اجتماعی بشکافیم، بسیار پیچیده‌ می‌شود.

اما من این الگوی سرمایه‌داری را در زمینه‌ی وسیع‌تری تجسم می‌کنم که در بستر بازتولید اجتماعی (در خانوارها و اجتماعات)، در رابطه‌ی متابولیک مستمر و همواره متحول با طبیعت (از جمله «طبیعت ثانویِ» زادورشد شهری و محیط مصنوع) و تمام عادات فرهنگی، علمی (دانش- بنیاد)، مذهبی و صورت‌بندی‌های اجتماعی ممکنی که جمعیت‌های انسانی عموماً در طول مکان و زمان ایجاد می‌کنند، قرار گرفته است.

این «لحظه‌های» دوم شامل تبلور فعّالانه‌ی خواست‌ها، نیازها و امیال بشر، شهوتِ معرفت و معنا و جستجوی تحول‌یابنده‌ی رضایت است و آرایش‌های نهادی متغیر، رقابت‌های سیاسی، تقابل‌های ایدئولوژیکی، زیان‌ها، شکست‌ها، سرخوردگی‌ها و بیگانگی‌ها علل و زمینه‌ی آن‌ها هستند که همگی در جهان تنوع آشکار جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی رخ می‌دهد. الگوی دوم به‌نحوی درک مقدماتی من از سرمایه‌داری جهانی به‌مثابه صورت‌بندی اجتماعی متمایز را شکل می‌دهد، درحالی‌که الگوی نخست راجع به تناقضات درون این موتور اقتصادی‌ است که نیروی این صورت‌بندی اجتماعی را در مسیر تکامل تاریخی و جغرافیایی معیّن آن تأمین می‌کند.

سه یادداشت در تحلیل پی‌آمدهای اقتصادی کرونا / ترجمه‌ی احمد سیف

ترجمه‌ی سه مقاله:
بیمه‌ی همگانی برای مقابله با بیماری همه‌گیر / نوشته‌ی امانوئل ساز و گابریل زوکمن
مقابله با رکود ناشی از کرونا ساده و سرراست نیست / نوشته‌ی انی لوری
زیان‌های ویروس کرونا بر اقتصاد ایتالیا خیلی جدی خواهد بود / از تایمز مالی

مسأله خود سرمایه‌داری است / جورج مونبیو / ترجمه‌ی محمود حایری

در بخش اعظم دوره‌ی جوانی‌ام «سرمایه‌داری شرکتی»، «سرمایه‌داری مصرف‌کننده»، «سرمایه‌داری رفاقتی» را سخت به‌باد انتقاد می‌گرفتم. مدت‌ها طول کشید تا بفهمم مشکل، صفت آن نیست بلکه خود آن پدیده است.

ضرورت واکنش اقتصادی در برابر ویروس کرونا / جاش بیونز / ترجمه‌ی احمد سیف

سه ویژگی رکود بالقوه‌ی ناشی از ویروس کرونا عبارتند از:

– اگر اتفاق بیفتد بسیار سریع خواهد بود.
– درابتدا زیان اصلی‌اش شامل کسانی می‌شود که کم‌ترین میزان مزد را می‌گیرند.
– زیان‌های احتمالی‌اش بر دولت مرکزی و دولت محلی از رکودهای محلی به‌مراتب بیش‌تر و شدیدتر خواهد بود.