برچسب‌ها: ژیلبر اشکار
مارکس و پیامبر / گفت‌وگو با ژیلبر اشکار / ترجمه‌ی حسن علایی
در چند دهه‌ی اخیر شاهد «بازگشت مذهبیون» بوده‌ایم. به‌طوری که فرقه‌های بنیادگرا به‌طور روزافزونی به عنصری تعیین‌‌کننده در صحنه‌ی جغرافیای سیاسی تبدیل شده‌اند. گسترش جهانی سرمایه‌داری ِ نولیبرال نه تنها در ترویج ایده‌های سکولار ِ دانش و ترقی ناکام بوده، بلکه شوکی که در اثر بحران‌هایش ایجاد شده به تقویت ِ واکنش‌های فرقه‌ای ِ مبتنی بر هویت‌های مذهبی کمک رسانده است.
مارکسیست‌ها همواره از صرفاً محکوم کردنِ تعصبات دینی فراتر رفته و مذهب را به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی که می‌تواند صورت‌های بسیار مختلفی بگیرد تحلیل کرده‌اند. آن‌چنان که مشهور است، کارل مارکس بر خصلت ِ دوگانه‌ی مذهب تأکید داشت که از سویی یک توهم است و از سوی دیگر مایه‌ی تسلای فرودستان، و بسیاری از جنبش‌های سوسیالیستی از شمایل‌های مذهبی در پیشبرد اهداف‌شان بهره برده‌اند (مثلاً استفاده‌ی مسیحیان چپ‌گرا از مسیح).
مشابه آنچه در مورد الهیات رهایی‌بخش در کشورهای کاتولیکی دیده می‌شود در کشورهای اسلامی نیز نشانه‌های چپ اسلامی وجود دارد. اما این‌گونه حرکت‌ها در رقابت با جنبش‌های بنیادگرایانه که خوانشی قشری و عقب‌مانده از اسلام را به پیش می‌برند توفیقی نداشته‌اند. در این دوره‌ی بحران‌های جهانی این بنیادگرایان بوده‌اند که بهتر توانسته‌اند خود را به‌عنوان یک نظام ارزشیِ بدیل مطرح کنند.اما این کین‌توزیِ مذهبی چیزی نیست که به‌سادگی در خاکِ کشورهای اسلامی ریشه داشته باشد، و تو گویی که خصلت «ذاتیِ» این جوامع باشد. در واقع اگرچه بنیادگرایی اسلامی وعده‌ی بازگشت به گذشته‌ی آرمانی می‌دهد، موفقیت ِ امروزش امری است نو. آن‌طور که ژیلبر اشکار در این مصاحبه توضیح می‌دهد، پیشرویِ بنیادگرایی اسلامی صرفاً متکی به کلماتِ قرآن نیست، بلکه وام‌دار شکست‌های چپ سکولار در جهان عرب و کشورهای اسلامی نیز هست.
نظم بر جهان عرب حکم‌فرماست / ژیلبر اشکار / ترجمه‌ی سودابه رخش
چیزی که هشت سال پیش در تونس آغاز شد به‌راستی فرایند انقلابی درازمدتی بود که تا وقتی «رژیم کهن عرب» همچنان پابرجاست از پا نمی‌ایستد. امروز در تونس یا سودان، و بالقوه در همه‌ی کشورهای منطقه، «انقلاب هنوز در میدان است!». چنان‌که شورشیان جوان مصر پیش از آنکه با سرکوب سبعانه موقتاً ساکت شوند این شعار را فریاد می‌زدند. «انقلاب هنوز در میدان است!» تا انفجار بعدی که ناگزیر از راه می‌رسد.
درس‌هایی از بهار عربی / کوین اندرسون
«کتاب «دردنمون‌ها… نوشتهی ژیلبر اشکار که مبتنی بر منابع عربی، انگلیسی و فرانسه است، شفاف‌ترین و جامع‌ترین تحلیل از سرنوشت این انقلاب‌هاست. جدیدترین کتاب اشکار که دنباله‌ی کتاب «خواست مردم: بررسی رادیکال بهار عربی» است با تمرکز بر تحولات سوریه و مصر، این گزارش را از دسامبر 2015 دنبال می‌کند.
شرق‌شناسی وارونه / ژیلبر اَشکار / ترجمه سیامند زندی
/ گرایش‌های پس از 1979 در مطالعات اسلام‌شناسی فرانسوی / سال‌های 1978-1979 به علت وقوع سه رخداد مهم، شاهدِ چرخشی عظيم در مطالعاتِ شرق‌شناسی و اسلام‌شناسی بود.[1] در اين‌جا به رخدادهايی اشاره دارم که در دو عرصه‌ی کاملاً متفاوت، و درنتیجه غیرقابل‌مقایسه، به وقوع پیوست؛ اما هر سه عميقاً بر دنیای آکادمیک تأثيرِ گذاشت…. ادامهٔ مطلب ›
مسئله‌ی گذاراز سرمایه‌داری / ۲ / گفت‌وگوی سعید رهنما با ژیلبر اَشکار
در ادامه‌ی مطالب و نظراتی که درباره‌ی مسئله‌ی گذار از سرمایه‌داری نوشته بودم، با تعدادی از نظریه‌پردازان سرشناس جهانی گفت‌وگوهایی انجام داده و خواهم داد. هر یک از مصاحبه‌شوندگان متن انگلیسی نوشتهی من را خوانده و به چند مقوله سؤالات پاسخ داده‌اند. نخستین مصاحبه با رابرت آلبریتون، پیش‌تر منتشر شد. مصاحبه‌ی کنونی با ژیلبر آشکار، نظریه‌پرداز برجسته‌ی… ادامهٔ مطلب ›
