نقد اقتصاد سیاسی

برچسب: سعید رهنما

دو نکته درباره‌ی منشور 20 تشکل صنفی و مدنی ایران / سعید رهنما

یکی از مهم‌ترین منشور‌هایی که از سوی جریان‌ها و گروه‌های مختلف منتشر شده، منشور بیست تشکل درون ایران است، و نقطه‌عطف ارزشمندی در مبارزات دموکراتیک مردم ایران به‌شمار می‌آید. در نقد و بررسی این منشور مهم باید ملاحظاتی را که این هم میهنان با آن مواجه‌اند در نظر داشت. من در اینجا صرفاً به دو جنبه‌ی آن، که حتی با توجه به همان ملاحظات می‌توانست در این منشور گنجانده شود، می‌پردازم.

فرایند و موانع تدارک قانون اساسی جدید / سعید رهنما

در نوشته‌ی حاضر فرایند پیچیده و مراحل تدوین قانون اساسی به‌ویژه در شرایط ایران امروز بررسی می‌شود. پرداختن به این موضوع، از‌آن‌رو اهمیت دارد که بلوک‌های سیاسی و مدنی متعددی، به‌ویژه آن‌ها که در داخل ایران در حال شکل‌گیری‌اند، «منشور»‌های مطالباتیِ خود را در این مرحله از تحول اوضاع کشور اعلام کرده و می‌کنند – از جمله بیانیه‌ی ۲۰ تشکل مستقلِ صنفی و مدنی ایران، طرح و تلاش برای عملی کردنِ این خواست‌ها و دیگر خواست‌هایی که از سوی دیگر جریانات اعلام می‌شود، فرایندِ دموکراتیکِ پیچیده‌ای را دربر دارد و با موانعی روبروست که سعی می‌شود به آن‌ها پرداخته شود.

بررسی تطبیقی نظام‌های سیاسی و قوانین اساسی: طرحی برای بحث / سعید رهنما

در این مقطع از تحول اجتماعی، ما به نظام سیاسی‌ای نیاز داریم که بتواند در دوران سلطه‌ی سرمایه‌داری جهانی، بیشترین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی و مشارکت فزاینده‌ی مردم، اعم از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را در جهت توسعه‌ی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و حفظ محیط زیست فراهم آورد. در این نظام دموکراتیک است که جریانات سیاسی مختلف از‌جمله سوسیالیست‌ها می‌توانند آزادانه سیاست‌های مطلوب و ایده‌آل خود را پی‌گیری کنند.

نابغه‌های اهریمنی / سعید رهنما

روشنفکران ارگانیکِ جبهه‌ی سرمایه چه‌گونه پروژه‌ی نولیبرالیسم را جا انداختند

جریان‌شناسی سیاسی در ایران امروز / سعید رهنما

به‌دنبال شدت گرفتنِ بحران‌های چندگانه‌ی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، زیست‌محیطی، مشروعیتی و روابط خارجی، مشاهده می‌کنیم که بخش‌هایی از اپوزیسیون به هیجان آمده و برای جایگزینی اعلام آمادگی می‌کنند. ازجمله به دنبالِ قرائتِ عجولانه‌ی یک متن توسط ولیعهدِ سابق آقای رضا پهلوی، جنجال‌های فراوانی از سوی بخش‌های مختلف اپوزیسیون به‌پا شد. خانم مریم رجوی، همسر رهبر «غیب‌شده»‌ی مجاهدین خلق، هم با عجله ترتیبِ سفرِ چند نفر از رهبران شکست‌خورده‌ی حزب جمهوری‌خواه امریکا را فراهم آورد که امیدوار است در انتخابات بعدی امریکا به قدرت بازگردند و به مجاهدین کمک کنند.

میزگرد بحران اوکراین در آینه‌ی جنگ سرد جدید / سعید رهنما، پرویز صداقت، کامران متین و یاسمین میظر

محورهای بحث:
1. ماهیت جنگ کنونی اوکراین، زمینه‌های بروز و چشم‌اندازهای آن 2. دلایل ضعف کنونی جنبش صلح چیست؟ و چرا شاهد تعدد مواضع نیروهای چپ در قبال بحران اوکراین هستیم؟ 3. جنگ سرد جدید چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با جنگ سرد اردوگاه‌های امریکا و شوروی در سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی تا پایان دهه‌ی 1980 دارد؟ موضع چپ ایران در شرایط کنونی چه باید باشد؟

جنگ اوکراین: جدال نظرها و بحث جنگ «بیناامپریالیستی» / سعید رهنما

به نظر می‌رسد مهم‌ترین و عاجل‌ترین سیاست چپ در برخورد با این جنگِ وحشتناک، باید از یک طرف محکوم کردن بی قیدوشرطِ حمله‌ی روسیه به اوکراین، و هم‌زمان محکوم کردنِ توسعه‌طلبی ناتو و مسابقه‌ی تسلیحاتی، و نیز تأکید بر برقراری بلافاصله‌ی آتش‌بس و مذاکرات صلح باشد. در هیچ شرایطی محکوم کردنِ یک طرف نباید به خطای حمایت از طرف دیگر بینجامد.

سوسیالیسم بدون مارکس! / سعید رهنما

بررسی و نقدکتاب «ایده‌ی سوسیالیسم: به‌سوی یک بازسازی» نوشته‌ی آکسل هونت
سوسیالیسم جدید تنها محدود به الغای دگرسالاری (هترونومی) و کار بیگانه شده در عرصه‌ی اقتصادی نیست، و بر این باور است که روابط شخصی و دموکراسی سیاسی نیز باید از اجبار و اعمال نفوذ مبری شوند. و نیز آن که تأکید بر آزادی اجتماعی و جمعی نباید به قیمت قربانی کردن آزادی فردی تمام شود.

باور و امید به تغییر جهان ضروری است / خسرو پارسا

«سوسیالیسم … یک جامعه‌ی خردمندانه و انسانی است. به آن باور و امید دارم ولی چگونه و از چه راه را به دیگران وامی‌گذارم… من به این قانع هستم که به مبانی بپردازم. به رهایی، به آزادگی، به نافرمانی و عدم‌تبعیت، به تکیه بر خرد. لااقل به‌عنوان آرزو به ساخت‌های به‌کلی متفاوت از سرمایه‌داری که حداقل این‌ها را ملحوظ دارد. من معتقدم که هیچ اقلیتی نباید به اکثریت حکومت کند، تحت هیچ عنوان، شورش، قیام، انقلاب. به‌نظر من جز این نوعی دیکتاتوری را جایگزین دیکتاتوری دیگری می‌کنیم. تاریخ چنین می‌گوید. عقل سلیم هم چنین می‌گوید.»

درباره‌ی اخلاقیات نقد سیاسی و اتهامات علیه ژیلبر اشکار / سعید رهنما

هدف این مختصر نه‌فقط نشان دادن نادرستی اتهامات خصمانه به ژیلبر اَشکار و دفاع از او به عنوان یک دوست و همکار، و یا تأیید یا ردِ مواضع سیاسی او است، بلکه هدف اعتراضی است دوباره به تداوم این روش برخورد بی‌مسئولانه و نازل در میان اهل سیاست، از لیبرال و ناسیونالیست و مذهبی گرفته تا جنبش چپ ایران.

در باب بحث‌های «دولت‌محوری» و اختیارباوری / سعید رهنما

نگاهی به کتاب «تغییر جهان بدون کسب قدرت: معنیِ امروزیِ انقلاب»، نوشته‌ی جان‌ هالووی
______________
مهم‌ترین پرسشی که در بحث‌های‌ هالووی و طرفدارانش کماکان بی‌پاسخ می‌ماند، مسئله‌ی تحولِ بدون دولت در جریان گذار از سرمایه‌داری، و نیز در هماهنگی جامعه در دوران پساسرمایه‌داری است. چه‌گونه برای گذار از وضع موجود، «خودِ توده‌ها» می‌توانند در مقابل دولتِ قدَرقدرت سرمایه با همه‌ی دستگاه‌های سرکوب، ایدئولوژیک و اقتصادی‌اش بدون تلاش برای کسب قدرت به خودمختاری اجتماعی برسند.

درباره‌ی اقتدار و سلسله‌مراتب / تبادل نظر خسرو پارسا و سعید رهنما

بحثی برسر وجوه لازم و نالازم سلسله‌مراتب و اقتدار