نقد اقتصاد سیاسی

برچسب: آزاده شعبانی

به لطف غزه ورشکستگی اخلاقی فلسفه‌ی اروپایی آشکار شده است / حمید دباشی

ورشکستگی اخلاقی بیانیه‌ی هابرماس در مورد فلسطین، نقطه‌ی ‌عطفی در رابطه‌ی استعماری بین فلسفه‌ی اروپا و بقیه‌ی جهان است. جهان از خواب کاذب فلسفه‌ی قومی اروپایی بیدار شده است. امروز، ما این رهایی را مدیون رنج جهانی مردمانی مانند فلسطینی‌ها هستیم

کنشگری سیاسی در عصر حاد-واقعیت / آزاده شعبانی

یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های نوشتن این مقاله، ایفای نقشِ «سلبریتی‌ها » در سپهر سیاسی معاصر و به‌خصوص نقش بعضاً مخربی است که در خیزش اجتماعی زن،زندگی،آزادی ایفا کردند. در پی از دست رفتن مرجعیت فکری و نظری روشنفکران و اصحاب رسانه و در غیاب احزاب و نیروهای مترقی، پرچم هدایت و پیشاهنگی بخش بزرگی از افکار عمومی به دست اینان افتاد ارزیابی ریشه‌ها و پی‌آمدهای چنین جایگاهی موضوع مقاله‌ی حاضر است.

سلطه و رهایی: بازآفرینی نقد / دانیل بنسون / ترجمه‌ی عاطفه صفری و آزاده شعبانی

«در آغاز شکست بود؛ اگر کسی می‌خواهد ماهیت تفکر انتقادی معاصر را درک کند، باید از این واقعیت آغاز کند» این باور گسترده است و می‌توان مجموعه‌ای از آثار را برشمرد که نشان‌دهنده‌ی شکست تئوری انتقادی و سیاست‌های چپ‌گرا است. پیامد این امر، تمرکز اغراق‌آمیز بر سلطه در میان نظریه‌پردازان انتقادی بوده است و رهایی – همراه با پرسش‌هایی در باب استراتژی و سازمان سیاسی – در بهترین حالت، کم‌تر موردتوجه قرار گرفته یا در بدترین حالت به‌عنوان توهم نادیده انگاشته شده است.

برای آن‌ها که ماندند! / آزاده شعبانی

دانشگاهیان مسئول یا پیاده‌نظام قدرت؟
روشنفکران و مربیان نقش مهمی در حفظ قلمرو عمومی و پرورش تفکر مستقل دارند. آن‌ها باید در برابر سازگاری و تطبیق‌پذیری جامعه مقاومت و درمقام نگهبان حقیقت عمل کنند، ایدئولوژی‌های حاکم را زیر سؤال ببرند و وضعیت موجود را به چالش بکشند.

روسپیان «شهر نو» و کودتای 28 مرداد / آزاده شعبانی

به‌مناسبت هفتادمین سالگرد کودتای 28 مرداد
_______________
زنان شهر نو به سرکردگی خانم‌رئیس‌ها در روز 28 مرداد 32 در پی ماشین سپهبد زاهدی حرکت می‌کردند و چون شعارهای سیاسی نمی‌دانستند و از سیاست بی‌اطلاع بودند، در مخالفت با مصدق و ملیون جملات سخیفی به کار می‌بردند و در حمایت از شاه نیز با الفاظ رکیک قربان صدقه شاه می‌رفتند.

افسانه‌ی استثنابودن خاورمیانه! / مجتبی مهدوی

بحران جنبش‌های اجتماعی دموکراتیک معاصر، استمرار اقتدارگرایی، و سیاست خشونت‌آمیز مذهبی و سکولار در منطقه با نقد و رویکردی پسااستعماری/استعمارزدایی بهتر قابل‌تبیین است. این رویکرد، سادگی مفروضات غیرتاریخی گفتمان شرق‌شناسانه‌ی استثنا بودن فرهنگی را آشکار می‌کند.

زنان، به‌عنوان آخرین مستعمره / ماریا میس / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

برخی ممکن است بپرسند که آیا مفاهیمی همچون «کدبانوسازی»، «جهانی‌شدن» و «معاش» با یکدیگر مرتبط هستند؟ و این‌که آیا آن‌ها بعد از 35 سال هنوز هم حائز اهمیت هستند؟ چه‌گونه تأمل درباره‌ی معنای این مفاهیم نظری با پاسخ به پرسش‌هایی که زنان و مردان با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند مرتبط است؟

حجاب، همچون مسئله / آزاده شعبانی

این مقاله سه قسمت دارد که هر سه بخش بر محور سه پرسش می‌گردند: یکم، سیر تاریخی و تبارشناسی مسئله‌ی حجاب در ایران معاصر چگونه است؟ دوم، آیا حجاب را می‌توان به‌عنوان یکی از مصادیق هر سه سطح عدم به‌رسمیت‌شناسیِ اکسل هونت به شمار آورد؟ در راستای پاسخ‌گویی به این پرسش، نخست به تعریف به‌رسمیت‌شناسی نزد اکسل هونت پرداخته شده است و سپس با شرح سطوح سه‌گانه‌ی عدم به‌رسمیت‌شناسی، مسئله‌ی حجاب در هر یک از این سطوح بررسی می‌شود. در نهایت پرسش سوم این است که چه بدیلی می‌توان برای مسئله‌ی حجاب متصور شد؟

ارکان سه‌گانه‌ی روابط چین و خاورمیانه در عصر نولیبرالیسم / مجتبی مهدوی / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

نمونه‌ی چین، نولیبرالیسم را با چهره‌ای جدید به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می‌نمایاند و ازاین‌رو مورد استقبال برخی از دولت‌های خودکامه‌ی‌ این منطقه قرار می‌گیرد. بنابراین، پرسش واقعی این است که پارادایم اقتصادی و سیاسی چینی تا چه اندازه اقتصاد نولیبرالی، نابرابری اجتماعی و اقتدارگرایی را در منطقه تقویت خواهد کرد؟ و تا چه حد چین می‌تواند به توسعه‌ی پایدار و عادلانه در منطقه کمک کند؟

فمینیسم در دوران نولیبرال / گفت‌وگو با نانسی فریزر / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

به‌مناسبت هشت مارس، روز جهانی زن
________________
فمینیسمی که می‌گوید: «ما … فقط درباره‌ی زنان صحبت می‌کنیم» در نهایت فقط برای یک قشر ممتاز از زنان صحبت می‌کند. این همان کاری است که من فکر می‌کنم فمینیسم لیبرال و شایسته‌سالار انجام داده است. فمینیسم باید نسبت به طبقات، نژاد و سایر محورهای اصلی سرکوب در جوامع سرمایه‌داری به همان اندازه حساس باشد.

بازتولید خشونت و نژادپرستی در سایه‌ی ویروس کرونا / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

قرنطینه و تعطیلی، شیوع ویروس کرونا و گسترش آن در سراسر جهان، موجی از آشفتگی و سردرگمی را در بسیاری از کشورهای جهان به همراه داشته است. به موازت آن، طیفی از اصطلاحات، ایده‌ها و مقالات خبری نژادپرستانه در آمریکای شمالی و سایر کشورهای جهان انتشاریافته است که عمدتاً جوامع آسیایی و در عین حال گاه کلّ مهاجران را هدف قرار می‌دهند. امریکایی‌های آسیایی‌تبار گزارش داده‌اند که گاه در خیابان‌ها به‌سوی آن‌ها تف می‌اندازند، بر سرشان فریاد می‌کشند و حتی تهدید می‌شوند. در مونترآل و برخی از دیگر شهرها در امریکای شمالی، برخی از آنان مورد ضرب و شتم قرارگرفته و خشونت علیه کسب‌وکارهای آسیایی افزایش‌یافته است.

بیل را بکش! / اسلاوی ژیژک / ترجمه‌ی آزاده شعبانی

ویروس کرونا و ضرورت تجدیدحیات کمونیسم:

گسترش روزافزون اپیدمی ویروس کرونا، اپیدمی گسترده‌ای از ویروس‌های ایدئولوژیک را نیز برانگیخته است که در جوامع ما نهفته بودند، ویروس‌هایی همچون اخبار جعلی، تئوری‌های پارانویایی توطئه و غلیان نژادپرستی.

نیاز مبرم پزشکی به قرنطینه در فشارهای ایدئولوژیک طنین‌انداز شد که بر ایجاد مرزهای روشن و قرنطینه کردن دشمنانی تأکید داشتند که تهدیدی بر هویت ما محسوب می‌شوند.

اما شاید ویروس ایدئولوژیک دیگر (و بسیار سودمندتری) هم گسترش یابد و امیدوارم که به ما هم سرایت کند: ویروس اندیشیدن درباره‌ی جامعه‌ی آلترناتیو، جامعه‌ای فراسوی دولت-ملت­ها، جامعه‌ای که خود را در قالب همبستگی و همکاری جهانی تحقق می‌بخشد.

امروزه اغلبِ گمانه‌زنی‌هایی که شنیده می‌شود حاکی از این است که ویروس کرونا می‌تواند منجر به سقوط حکومت کمونیستی در چین شود همان‌گونه که فاجعه‌ی چرنوبیل (همان‌گونه که خود گورباچف اذعان کرد) اتفاقی بود که به کمونیسم شوروی خاتمه داد. اما این‌جا ناسازه‌ای وجود دارد: ویروس کرونا همچنین ما را وا می‌دارد تا کمونیسم را برمبنای اعتماد به مردم و علم بازآفرینی کنیم.

در صحنه‌ی پایانی فیلم «بیل را بکش 2» از «کوئینتین تارانتینو»، بئاتریکس، ‌بیل شرور را عاجز می‌کند و با «تکنیک پنج نقطه‌ای که قلب را منفجر می‌کند» که مرگ­بارترین ضربه در هنرهای رزمی است، او را از پا در می‌آورد. این حرکت ترکیبی از پنج ضربه با نوک انگشتان فرد به پنج نقطه‌ی حساس در بدن هدف است. بعدازاینکه فرد هدف دور می‌شود بعد از پنج قدم، قلب او در بدنش منفجر می‌شود و بر زمین می‌افتد….
و ما تنها با تهدیدهای ویروسی مواجه نیستیم، فجایع دیگری هم در افق پیش روی ما دیده می‌شود و هم‌اکنون هم در حال وقوع هستند همچون: خشک‌سالی، موج گرما، توفان‌های عظیم و غیره. در تمام این موارد، پاسخی که باید داده شود وحشت نیست بلکه کار سخت و فوری برای ایجاد یک همکاری جهانی مؤثر است.