نقد اقتصاد سیاسی

برچسب: بهار عربی

رویکرد گرامشیایی به ضعف انقلابی در خیزش‌های بهار عربی / جان چالکرافت / ترجمه‌ی حامد سعیدی

مقاله‌ی پیشِ‌رو با اقتباس از روش آصف بیات، بنا دارد بینشی گرامشیایی از فعالیت دگرگون‌ساز بسط‌وگسترش دهد و کاربرد آن را برای ضعف انقلابی در منطقه‌ی خاورمیانه از 2011 به‌این‌سو به‌تصویر بکشد. بخش اول این مقاله، بلوک‌های سازنده‌ی یک چارچوب گرامشیاییِ انتقادی را برای مطالعه و نقد فعالیت‌های دگرگون‌ساز تشریح می‌کند. بخش دوم مقاله نشان می‌دهد که چه‌گونه نقدی گرامشیایی از فعالیت دگرگون‌سازْ می‌تواند پرسش‌های شایانی را مطرح کند و فرضیه‌های سودمندی را در رابطه با ضعف‌های انقلابی از سال 2011 به‌این‌سو ارائه دهد.

اینترنت: تسریع یک انقلاب بدون رهبر / خالد قوبعه، ترجمه‌ی روح‌الله رحیم‌پور

تصاویر بازتاب یافته در فیس‌بوک و نوشته‌هایی که در توییتر، وبلاگ‌ها و دیگر شبکه‌های آن‌لاین منتشر می‌شد، انقلاب تونس را تقویت کرد. همین هم باعث شد که این انقلاب نام‌های مختلفی را به خود گیرد: «انقلاب اینترنتی»، «انقلاب توییتر» یا «انقلاب یاس». اما فارغ از نام‌گذاری، جوانان تونسی نشان دادند که اینترنت و رسانه‌های اجتماعی امروز، نقشی مهم و حیاتی‌ در مبارزات برای آزادی و حقوق بشر دارند.

تکوین و ازهم‌پاشی لحظه‌ها: از انقلاب ۱۳۵۷ تا بهار عربی / بهروز معظمی

گفتمان دینی به شکل غیرلیبرال خود در منطقه در پس‌رفت است. لحظه‌های تاریخی در فرآیند‌های طولانی و پیچیده‌ی ملی، منطقه‌ای و جهانی ساخته می‌شوند و از میان می‌روند. هر یک از آنها عناصر دگرگونی و شاید نابودی خود را دربر دارد. پژوهش درباره‌ی لحظه‌ها پژوهش درباره‌ی تغییر است

بهار طولانی عربی / گفت‌وگو با ژیلبر اشکار / ترجمه‌ی سودابه رخش

گفت‌وگو با ژیلبر اشکار درباره قیام‌های سودان و الجزایر

ماه گذشته پس از سال‌ها سلطه‌ی ضدانقلاب و خونریزی بارقه‌هایی از امید در خاورمیانه پدیدار شد. در الجزایر و سودان مردم علیه رژیم‌های خودکامه‌ی عبدالعزیز بوتفلیقه و عمر البشیر به‌پا خاستند. و در این زمینه هر دو موفق بودند: هر دو رهبر برکنار شدند و حکومت‌های چند‌دهه‌ای آن‌ها به پایان رسید. ولی معترضان به قیام‌شان ادامه دادند، چون ساختار اصلی قدرت این دو رهبر، مثل مصر بعد از انقلاب 2011، دست‌نخورده ماند. شرایط مادی پیش‌برنده‌ی قیام‌ها هم تغییری نکرد: دستمزدهای نازل، بیکاری گسترده، ناامنی، و فقدان آینده برای جوانان، ناشی از الگوی تعدیل ساختاری که صندوق بین‌المللی پول بر این کشورها تحمیل کرد.

نظم بر جهان عرب حکم‌فرماست / ژیلبر اشکار / ترجمه‌ی سودابه رخش

چیزی که هشت سال پیش در تونس آغاز شد به‌راستی فرایند انقلابی درازمدتی بود که تا وقتی «رژیم کهن عرب» همچنان پابرجاست از پا نمی‌ایستد. امروز در تونس یا سودان، و بالقوه در همه‌ی کشورهای منطقه، «انقلاب هنوز در میدان است!». چنان‌که شورشیان جوان مصر پیش از آنکه با سرکوب سبعانه موقتاً ساکت شوند این شعار را فریاد می‌زدند. «انقلاب هنوز در میدان است!» تا انفجار بعدی که ناگزیر از راه می‌رسد.

افراط‌گرایی و پایان مدرنیسم / فیصل دراج / ترجمه‌ی رحیم فروغی

برخی حکیمان می‌گویند: «افروختن یک شمع، بهتر از نفرین به همه‌ی تاریکی‌ها است». این سخن با همه‌ی نجابتی که در آن است به شکل دیگری نیز تدوین می‌شود‌: «گرامی‌داشت یک شمع و از یاد بردن همه‌ی تاریکی‌ها، سهیم شدن در خاموش‌کردن همان یک شمع است». در جهان عرب چه بسا مسایلی هست که به این تاریکی و شمع‌های تنها احاله داده می‌شود‌، البته با یک تفاوت بنیادی که پایه‌اش آشکاربودن تاریکی و آشفته‌بودن شمع‌ها است، خواه کم‌شمار باشند و خواه پرشمار.

انقلاب بدون انقلابيون / آصف بیات

بحث درباره‌ی كل كتاب «انقلاب بدون انقلابيون» بسیار مفصل است و من فقط سعي مي‌كنم يكي از بحث‌هاي مهم كتاب را باز كنم. راجع به اين صحبت نمي‌كنم كه چرا اين انقلاب‌ها صورت گرفت و علل آن چه بود، بلكه تمركزم بر اين نكته است كه معناي اين انقلاب‌ها چه بود و چرا نهايتاً شكل کنونی را به خود گرفت. هدفم عبارت است از بررسی اين انقلاب‌ها هم از نظر تاريخي و هم از نظر تطبيقي، در مقایسه با انقلاب‌هاي اواخر دهه‌ی 1970 نظير انقلاب ايران و انقلاب نيكاراگوئه.

بحران حاکمیت در سوریه و تلاش کردها برای تأسیس خودگردانی دموکراتیک در روژئاوا / عباس ولی / ترجمه‌ی مراد روحی

وجود یک جمهوری فدرال دموکراتیک، شرط امکان حیاتیِ [تأسیس] خودگردانی دموکراتیک در سوریه‌­ی پس از بحران است. تا زمانی که یک نظم فدرال دموکراتیک در سوریه غایب باشد، تنها بحران حاکمیت و گسست در ساختار این حاکمیت مسلط می‌­تواند تداوم پروژه­‌ی خودگردانی دموکراتیک در روژئاوا را تضمین کند. این نکته، به «درونی‌بودگی» قدرت حاکم و کیفیت ساختارِ نهادیِ آن برای مفهوم خودگردانی دموکراتیک، به‌مثابه‌­ی یک شیوه‌ی حکمرانیِ غیرحاکمی که تحت شرایط [آن] حاکمیت قرار دارد، اشاره دارد. این دو [یعنی خودگردانی دموکراتیک غیر حاکم و ساختارِ نهادی حاکمیت ملی] با همدیگر ارتباط درونی دارند.

دموکراسی مناسب برای خاورميانه؟ / اجه تملکوران / ترجمه‌ی سارا يوسف‌پور

درباره‌ی کتاب «سقوط مدل ترکیه: چه‌گونه خیزش‌های عربی، لیبرالیسم اسلامی را به نابودی کشاند»، اثر جیهان توگال

درس‌هایی از بهار عربی / کوین اندرسون

«کتاب «دردنمون‌ها… نوشته‌‌ی ژیلبر اشکار که مبتنی بر منابع عربی، انگلیسی و فرانسه است، شفاف‌ترین و جامع‌ترین تحلیل از سرنوشت این انقلاب‌هاست. جدیدترین کتاب اشکار که دنباله‌ی کتاب «خواست مردم: بررسی رادیکال بهار عربی» است با تمرکز بر تحولات سوریه و مصر، این گزارش را از دسامبر 2015 دنبال می‌کند.

چهار سال پس از انقلاب‌های عربی / کوین اندرسن / ترجمه مهیار نیازی

/ مبارزه در بحبوحه‌ی پس‌رفت ارتجاعی /   وضعیت كنونی در غالب کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا دورنمای تغییر انقلابی برای دموکراسی و عدالت اجتماعی، طی سال گذشته، مأیوس‌کننده شده‌ است. مصر با پس‌زدن انقلاب 2011، حکومت نظامی اقتدارگرایانه‌ای را تجربه می‌کند که سطح سرکوب در آن به‌مراتب فراتر از سطح سرکوب در دوران مبارک… ادامهٔ مطلب ›

درباره‌ی «بیداری عربی» / سعید رهنما

یادداشت زیر ترجمه‌ی نامه‌ی انتقادی به سردبیرِ سایت معتبر و مترقیِ «اوپن دموکراسی» در انگلستان، در زمینه‌ی کاربرد اصطلاح «بیدارشدگی عربی» Arab Awakening است. سایت نام‌برده به همراه پاسخ سردبیرانِ این بخش، نامه را منتشر کرد و تصمیم به تغییر عنوان این بخش از سایت گرفت. به‌دنبال شورش‌های خیره‌کننده در بسیاری از کشورهای عربی که… ادامهٔ مطلب ›