نقد اقتصاد سیاسی

نقد / بازتاب rss

کاربرد‌های کلمه‌ی «یهودی» / اَلَن بَدیو / ترجمه‌ی علی احدی

باید میان انزجارِ مشترک از یهود‌ستیزی و شکل به‌خصوصی از یهودستایی تفاوت قائل شد؛ یهود‌ستایی‌ای که این داعیه را دارد که نه‌تنها هر‌گونه تبعیض یا هجمه‌ای بر یهودیان برابر است با جرمی پست و فرو‌مایه، که حتی خودِ کلمه «یهودی»، و هر اجتماعی که داعیه‌ی نمایندگی آن را دارد، باید در جایگاهی مثال‌واره (پارادایمی) و اعلا ــــ در نسبت با حوزه‌ی ارزش‌ها، سلسله‌مراتب فرهنگی، و ارزش‌گذاری سیاست‌های دولت‌ها ــــ قرار بگیرد.

چه‌گونه دو سویه‌ی «استثناگرایی» یکدیگر را تکمیل می‌کنند؟ / سیامک زندرضوی

مروری انتقادی بر نقد آصف بیات بر یورگن هابرماس: استثناگرایی چه از نوع آلمانی «هابرماسی» آن و چه از نوع «بیاتی» آن، همچون مانعی است که امکان تحلیل پدیده‌ها در بستر تاریخ و اینجا و اکنون پیدایش و گسترش‌شان را سلب می‌کند. و از آن مهم‌تر اجازه نمی‌دهد که جامعه‌شناسی بتواند ظرفیت‌های اکثریت شهروندان مستأصل در دو طرف را که کم‌وبیش تجربه‌ی عمل مشترک نیز داشته‌اند سنجش کند، تا بتوانند برای ساختن دنیایی بهتر با راه‌حل‌هایی بدیل به میدان آیند.

نیم‌نظری بر کتاب «تشکیل سرمایه، مقالاتی درباره‌ی جلد اول کاپیتال» / یوسف کهن

کتاب «تشکیل سرمایه…» دربردارنده‌ی ۱۰ مقاله است که در دوازدهمین «سمپوزیوم بین‌المللی تئوری مارکسی» توسط طرف‌دارانِ «دیالکتیک نظام‌مند» ارائه شدند. مباحثات این مجموعه به ساختارِ جلد اولِ کاپیتال مارکس اختصاص دارند ــ که برخلاف سایر مجلدهای کایپتال ــ در زمان حیات مارکس و خود او منتشر شد. نوشتار حاضر قصد ندارد به نقد و بررسی همه یا تعدادی از مقالات و مباحثات این کتاب بپردازد بلکه درصدد است تا در نیم‌نگاهی گذرا، صرفاً به بررسیِ مقدمه‌ی ترجمه‌ی فارسی محدود بماند.

پیغام جنگ غزه به اردوی کار / یوسف کهن

آیا قرار است که نهاد‌ها و مجامع بین‌المللی حتی دیگر ظواهر را هم رعایت نکنند و علناً چشم بر جرایم دولت‌های قلدر، متجاوز و جنایت‌کار ببندند؟ آیا قرار است مِن‌بعد قوانین و ‌قواعد بین‌المللی بی‌تعارف و بدون پرده‌پوشی، در خدمت صاحبان ثروت و قدرت باشد؟ چه پیامی قرار است دولت اسراییل به نیابت از دول امریکا و اروپا به اردوی کار جهانی بدهد؟

بریکس: امپریالیست؟ ضدامپریالیست؟ یا خرده‌امپریالیست؟ / پاتریک باند

آیا باید به بریکس امیدوار بود و آن را یک نهاد ضدامپریالیستی دانست؟ یا خود یک امپریالیسم جدید است؟ یا نه، هیچ‌کدام، مجموعه‌ای متشکل از کشورهایی بعضاً خرده‌امپریالیستی است؟

غزه، غرب و بقیه‌ی جهان / ژیلبر اشکار

بخش اعظم جهان – به‌ویژه در جنوب جهانی – مسئله‌ی اسراییل و فلسطین را از منظری بسیار متفاوت از غرب می‌بینند: نه در ادامه‌ی جنگ جهانی دوم، بلکه در استمرار تاریخ طولانی استعمار. آنها اسراییل را به‌عنوان یک کشور استعماری شهرک‌نشین می‌بینند که نتیجه‌ی یک فرایند استعماری است که هنوز در کرانه‌ی باختری ادامه دارد. آنها فلسطینی‌ها را قربانیان استعمار می‌بینند که ناامیدانه علیه استعمارگری بسیار قدرتمندتر با نیروهایی کاملاً نامتوازن می‌جنگند.

مناقشه‌ی فلسطین – اسراییل به‌مثابه آزمایشگاه سرمایه‌داری / فردریک جیمسون / ترجمه‌ی کسرا شعبانی

در بازنگری تاریخ اسراییل و فلسطین از منظری مارکسیستی، ناگهان با این نتیجه‌ی شگفت‌انگیز مواجه می‌شویم که این «زخم گشوده‌ی» ظاهراً ابدیِ وضعیت جهانی، نه‌تنها استثنایی آشکار در سیاست جهانی معاصر نیست، بلکه سرمشق و چیزی شبیه یک نمونه‌ی آزمایشگاهی خالص را پیش می‌نهد که به‌لحاظ نظری پویایی متأخرترین مرحله‌ی سرمایه‌داری جهانی را به نمایش می‌گذارد.

حالا چه باید کرد؟ / یوسف کهن

نوشتار حاضر درنظر دارد بر شالوده‌ی مباحثاتِ طرح‌شده در مقاله‌ی «جنبش ژینا، یک سال بعد: ژئوپلتیک، دولت و طبقه»، سؤالی را بنشاند که پس از خوانش این مقاله، در ذهن نقش می‌بندد: «حالا باید چه‌کار کرد؟»

به‌رسمیت شناختن نا-مردم / نوام چامسکی

امروز مردم و نا-مردم را در تصویر نابرابر کودک اسرائیلی و فلسطینی قربانی در جنگ می‌بینیم. قربانیان بی‌نام‌ونشان، زندانیان بی‌نام‌ونشان، و مردم بی‌نام‌ونشان: نا-مردمی که به دنیا می‌آیند، گرسنگی می‌کشند، آواره می‌شوند، زندان و شکنجه را تجربه می‌کنند و گمنام می‌میرند.

انسان باشیم و انسان بمانیم / خسرو پارسا

درباره‌ی موج جدید افغان‌ستیزی:
هر فرد و هر جمع می‌تواند و وظیفه دارد که روی دیگران و اجتماع تأثیر بگذارد. حرکات نادرستِ فردی ما یک اجتماع را منحرف می‌کند. درست نیست. ما نمی‌خواهیم جامعه‌ای درنده و هیولاوار باشیم. تفکر فاشیستی از همین‌جاها شروع می‌شود و به‌تدریج نضج می‌گیرد. در آلمان هم به همین صورت شروع شد. ما نمی‌خواهیم جامعه‌ی فاشیستی داشته باشیم.

زن، آتوریته و آنارشی / محمدحسین زارعی

به‌مناسبت یک‌سالگی جنبش ژینا
_____________
این جنبش در درون خود به نفی و انکار سروری و سیادت نیروها و گروه‌های سیاسیِ داخل و خارج کشور باور دارد و بر حرکت و خلاقیت و ابتکارات فردی و جمعی و خودجوش نیروهای جنبش تکیه کرده است که موج‌های آن‌را یکی پس از دیگری در درون جنبش از سوی فعالان سیاسی، دانشجویان، معلمان، کارگران، دانش‌اموزان، زندانیان سیاسی، خواهران و مادران و برادران آنان پی گرفته می‌شود.

جنبش «زن زندگی آزادی»: شکست یا فروکش نسبی و موقت؟ / تقی روزبه

رویکردهای مختلفی از بدبینی تا خوش‌بینی افراطی در ارزیابی جنبش «زن زندگی آزادی» وجود دارند. اما، مسأله‌ی ما نه خوش‌بینی است و نه بدبینی. در واقع، می‌خواهیم بدانیم که این خیزش چه دست‌آوردها و گشودگی‌هایی به‌وجود آورده است و چه امکانات و نهفتگی‌هایی با خود همراه دارد تا با اتکای به آن‌ها و فعلیت بخشیدن‌شان بتوان قلمرو‌های تازه‌ای را گشود و پیش رفت.